O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

So‘znung xulosasi
Kel, ey soqiy, keturgil bodau jom,
Icholi may ba yodi Ahmadi jom.
Mayikim ruh andin mast bo‘lg‘ay,
Muhabbat kuyida sarmast bo‘lg‘ay.
Xumorimizni ul maydin yozoli,
Mudom ichmaganni ne deb yozoli.
364

---

Bilursenkim jahonning y o ‘q bahosi,
Bahosi y o ‘qjahong‘a ne baqosi.
Tahammul yaxshi ishdur pesha qilmoq,
Tahayyul birla ham andesha qilmoq.
“Taashshuqnoma”ning har bir nomasida va nomalardan keyin kel­
tirilgan g ‘aza!larda dunyoviy ishqning go‘zal tasvirini ko‘ramiz. Misol
lariqasida uchinchi nomani olib ko‘raylik. Ma’shuqaning hajrida firoq
chekayotgan oshiq har bir baytda yoming go ‘zalligini turli iboralar orqa­
li ta’riflaydi: sochi vallayu yuzi vazzuho (sochlari tunga o'xshash qora va
yuzlar go‘zal), rahmsiz dilbari nomehribon, yuzi ruhi m usawar (zehnda
tasvirlangan, ko‘z o ‘ngida muhrlanib qolgan), dudog'i mushki anbar,
yuzi xurshidi ofoq (yuzi olam quyoshi), parivashlar ichinda barchadin
toq, malohat mulkida shoh, latofat ichra zebo kabi.
Bu singari tashbehlaming yangi-yangi ko'rinishlari qolgan nomalar-
da ham davom etadi. Yoki quyidagi bayt ham yoming g o ‘zailigi tasviri-
da original tashbehga misol bo‘la oladi:
Jamoling chun jahonoroy boMdi,
Yuzung olinda moh garroy boMdi.
Sayyid Ahmadning ta’biricha, yorning go ‘zalligi butun olamni be-
zadi, uning yuzi oidida oy sartarosh, ya’ni xizmatkor bo‘lib qoldi.
“Taashshuqnoma” asari XV asming birinchi yarmi o ‘zbek adabiyo-
lida diqqatga sazovor asar sifatida ahamiyatlidir. Bu noma o ‘z davri xalq
lilining boyligini ko‘rsatadigan manba sifatida ham o ‘rganishga loyiq.