Ulug`imsan Vatanim

Shoir Muhammad Yusuf tavalludiga bag`ishlangan "Ulug`imsan Vatanim" deb nomlangan senariysi.

         Tadbir o`tkaziladigan zal bayramona bezatiladi. "Muhammad Yusuf 60  yoshda"mavzusida kitob ko`rgazmasi tashkil qilinadi. Ko`rgazmaga shoirning chop etilgan kitoblari, gazeta va jurnallarda u haqida bosilgan maqolalardan namunalar shu bilan birga shoirning fotosuratlari qo`yiladi. Kechaga shoirning yaqinlari, yozuvchi va shoirlarni, adabiyot fani o`qituvchilarini  ham  taklif qilish mumkin.  Zalda  Muhammad Yusuf she'rlari asosida dilkash qo`shiq yangrab turadi.

       Tabdirni o`tkazishdan oldin  ishtirokchilarga she'rlar bo`lib beriladi.

        Boshlovchilar adabiy kechani ochiq deb e'lon qilib, kechaga tashrif buyurgan mehmonlarni va ishtirokchilarni qutlaydilar.

1-boshlovchi: Assalomu alaykum jondan aziz, qadrli mehmonlar!

2-boshlovchi: Assalomu alaykum she'riyatga oshno qalblar!

1-boshlovchi: Bugungi bayram kechamiz O`zbekiston xalq shoiri Muhammad Yusuf ijodiga bag`ishlanadi. O`zbekiston xalq shoiri Muhammad Yusuf nomini eshitmagan, loaqal u yozgan she'rlarning bir satrini xirgoyi qilmagan yurtdoshimiz bo`lmasa kerak.

2-boshlovchi: Zabardast shoirimiz xayot bo`lganlarida hozir 60 yoshni qarshilagan bo`lar edilar, ming afsuski sevimli shoirimiz muhlislarining yuragini o`rtab ketdi. U kishi oramizda yo`q, ammo Muhammad Yusuf deb atalmish she'riyat bor.

1-boshlovchi: Bu she'riyat aslo zavol ko`rmaydi. Shoirdan  chinakam, betakror ijodiy meros qoldi. Xaqiqiy ma'nodagi barhayotlik, zavol bilmaslik Muhammad Yusuf ijodiga ta'luqli desak xato qilmaymiz.

2-boshlovchi: Muhammad Yusuf 1954 yil 26 aprelda Andijon viloyatining Marhamat tumani, qovunchi qishlog`ida, dehqon oilasida dunyoga keladi. 1974 yilda Toshkentdagi Rus tili va adabiyoti institutiga o`qishga kiradi. 1978-1980 yillar Respublika kitobsevarlar jamiyatida, 1980-1986 yillar esa "Toshkent oqshomi" gazetasida ishlagan.

1-boshlovchi:1986-1992 yillar G`afur g`ulom nomidagi Adabiyot va san'at nashriyotida, 1992-1995 yillar "O`zbekiston ovozi" gazetasida ishlagan.

1995-1996 yillar O`zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilish akademiyasida o`qigan. 1998 yilda O`zbekiston xalq shoiri unvoniga sazovor bo`lgan. 1997 yildan to vafoti gacha O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasi raisining o`rinbosari lavozimida faoliyat ko`rsatgan.

2-boshlovchi:  Muhammad Yusuf atalmish shoir ustozlari, yaqinlari, farzandlari xotirasida yaxshi ishlari, xokisorligi, mehrliligi bilan muhrlanib qolgan bo`lsa, shaxsan tanigan-tanimagan muxlislari tasavvurida yig`latadigan, o`ylatadigan, ezgulikka yetaklaydigan she'ru qo`shiqlari bilan yashab qoladi.

1-boshlovchi: Shoirning ilk to`plami "Tanish teraklar" nomi bilan 1985 yilda nashr etildi. 1987 yildan to 2004 yilga qadar uning  "Bulbulga gapim bor", "Iltijo", "Uyqudagi qiz", "Xalima enam allalari", "Ishq kemasi", " Ko`nglimda bir yor", "Bevafo ko`p ekan", "Erka kiyik", "Yolg`onchi yor", "Osmonimga olib ketaman", "Saylanma" kabi asarlari nashr qilingan.

2-boshlovchi:  Azizlar keling sizlarni bugungi kechamizga tashrif buyurgan mehmonlar bilan tanishtirib o`tsam, ular Muhammad Yusufning eng yaqin insonlari  va taniqli shoir va yozuvchilarimizdir.

Mehmonlar bilan tanishtiriladi

Shundan so`ng boshlovchi davraga o`quvchilarni taklif qiladi va ular shoirning "Talabalar madhiyasi" she'rini yoddan ifodali aytib beradilar;

          1-o`quvchi.

                           Alp o`g`lonlar o`lkasi bu ko`hna Turon

                           Qalqonlari, qanotlari ilm istang.

                           Yarim jahon bunyod etgan Sohibqiron,

                           Alisherning avlodlari ilm istang!

        2-o`quvchi.

                           Taxtdan tushganda ham otdan tushmagan,

                           Ajdodingiz uy qurmagan-Davlat qurgan.

                           Yurti uchun yelkasida tog`lar surgan,

                           Rustamlari, Farhodlari, ilm istang.

       3-o`quvchi.

                           Ko`z ochgandan kezib yetti bag`ri ummon,

                           Yetti tilda so`zlashgan biz tili biyron.

                           Vatanida Tojmahallar tiklar sulton-

                           Boburlari, Behzodlari ilm istang.

          4-o`quvchi.

                          Qaq yo`lida siz ilmning ummatlari,

                           Xalq yo`lida hidoyati, himmatlari,

                           Madad bo`lsin Yassaviyning hikmatlari

                           Bobo Mashrab bayotlari, ilm istang.

       

         5-o`quvchi.

                           Ilm istang, izingizdan ibrat yoqsin,

                           Ihlosingiz, shahdingizdan shiddat yoqsin.

                          Ortingizdan mag`rur-mag`rur millat yoqsin-

                         Mulki Turon najotlari, ilm istang

        

6-o`quvchi.

                          Alp o`g`lonlar o`lkasidir O`zbekiston,

                          Erkli elning qanotlari, ilm istang.

                          Yarim jahon bunyod etgan Sohibqiron,

                          Alisherning avlodlari, ilm istang.

         1-boshlovchi: Muhammad Yusuf xalq  dardini tushunardi, Xalq uchun, Vatan uchun, Mustaqillik uchun yonib ijod qilgan. Shu bilan birga inson qalbining tub-tubidagi dardini topib yoza olardi.

2-boshlovchi: Muhammad Yusuf degan shoir she'riyatga qanday kirib kelganini adabiyotimiz sezmay ham qoldi. Ammo u tezda, hammani hayron qoldirib, og`izga tushib ketdi. Uning yozganlari nihoyatda dolzarb mavzuda, o`ta jiddiy, ammo xalq diliga juda yaqin va ravon tilda yozilardi. U qo`shiqlari bilan emas, avvalo xalq dardini baralla aytgan, yurt muhabbatini hech kimga o`xshamagan misralarda ta'riflagan she'rlari bilan tanildi, shuhrat qozondi.

So`z navbati mehmonlarga beriladi.Mehmonlarning chiqishi.

1-boshlovchi: Qiziqarli suhbatingiz uchun sizlarga o`z minnatdorchiligimizni bildiramiz va ijodingizda ulkan zafarlar tilaymiz.

Shundan so`ng davrada sho`h qo`shiq yangraydi.Maktab o`quvchilari Muhammad Yusufning she'ri bilan ijro etilgan qo`shiqqa raqs ijro etadilar.

1-boshlovchi: Chiroyli raqsingiz uchun uchun rahmat.

2-boshlovchi:    Muhammad Yusuf kitoblarini varaqlasangiz, quloqingiz ostida qo`shiq yangrab turgandek har bir she'rni zavq-shavq bilan o`qiysiz. Qat-qatidagi ichki dardga sherik bo`lasiz. U Vatanni farzand diliga qanchalik yaqin va bir butunligidan kelib chiqib madx eta olgan.

          1-boshlovchi: Unga mustaqil yurtni, ozod xalqni ko`rish nasib etdi. Yurtning eng ulug` bayramlarida uning qo`shiqlari baralla yangraydigan bo`ldi.

O`zbekiston haqidagi she'rini yoshlar hatto o`z madhiyalariga aylantirib yubordilar.

2-boshlovchi: . Shu o`rinda hurmatli yurtboshimizning bu kamsuqum shoirga shaxsan  e'tiborini aytib o`tishimiz lozim. Shoir Muhammad Yusufga Prezidentimizning mehrlari bobomiz Ulug`bek haqidagi qo`shiqni eshitgan paytlaridayoq tushgan edi. "Xalq shoiri" unvonini ham mamnuniyat bilan Muhammad Yusufga  o`zlari topshirgan edilar.

1-boshlovchi: Xurmatli mehmonlar va qadrli o`quvchilar, keling hozir Muhammad Yusufning xotirasini yod etib, hammamizga yod bo`lib ketgan "Fidoying bo`lgaymiz-O`zbekiston" qo`shig`ini birgalikda ijro etaylik.

                                Oq yo`rgakka o`ragansan o`zing bizni,

                                Ham oq yuvib oq taragansan o`zing bizni.

                                Beshigimiz uzra bedor ona bo`lib,

                                Kunimizga yaragansan o`zing bizni.

                                Fidoying bo`lgaymiz seni,O`zbekiston,

                                Hech kimga bermaymiz seni O`zbekiston!...

                                Qalqoning bor, kim qasd qilsa gar joninga,

                                Alpomishlar ruhi yor har o`g`loninga.

                                Asragaymiz giyohing ham gulday o`pib,

                                Yovlar yaqin yo`lolmagay qo`rg`oninga.

                                Adoyining bo`lgaymiz seni, O`zbekiston,

                                Hech kimga bermaymiz seni O`zbekiston!...

                                Tuzing totib, unutganlar xor bo`ladi,

                                Ko`zlaringa ikki dunyo tor bo`ladi.

                                Shodon daming ko`rolmagan yurtfurushlar,

                                Bir kun bir kaft tuprog`ingga zor bo`ladi.

                                Yoningda turgaymiz seni, O`zbekiston,

                                Hech kimga bermaymiz seni O`zbekiston!...

2-boshlovchi: Shoir bu satrlarni bitar ekan, ajdodlarimizga bo`lgan xurmatni, Vatanning naqadar ulug`vorligini,  jasurlik, fidokorlik kabi fazilatlarni o`sib kelayotgan yosh avlod ongiga singdirgan holda  vatanparvarlikka da'vat etdi..

Boshlovchilar tadbir ishtirokchilariga murojaat qilib, ular orasidan shoirning she'rlarini yod olgan o`quvchilarga navbatni beradilar.

1-boshlovchi:   Muhammad Yusuf baxtli, omadli shoirlardan edi. Muhammad Yusuf kamdan-kam tug`iladigan iste'dod egasi bo`lish bilan birga, kamdan-kam shoirda uchraydigan xislat egasi-shuhratdan qochadigan kamsuqum inson edi. U shuhratning emas, shuhrat uning ortidan quvib yurardi.

2-boshlovchi:       Xulosa qilib, Muhammad Yusuf o`z ovozi,uslubiga ega san'atkorga aylanib, adabiyotda takrorlanmas iz qoldirdi, deb baralla ayta olamiz.

1-boshlovchi: Muhammad Yusuf tavalludining 60 yilligiga bag`ishlab o`tkazilgan kechamizning aziz mehmoni bo`lganingizdan va ishtirok etganingizdan minnatdormiz.

Ushbu tavsiya etilayotgan tadbir ssenariysi namunaviy bo`lib, har bir ta'lim muassasasi ma'sul xodimlari mavjud sharoit va imkoniyatdan kelib chiqqan holda, unga ijodiy yondoshadilar va tadbirlarni yuqori saviyada tashkil etadilar, degan umiddamiz.

tez og`izga tushdi. Biror shoir uningdek tez nom chiqarmagan, nomdor bo`lmagan. Ochig`ini aytsam, Muhammadga ko`z tegdi.  Aslini olganda asl shoirlar uzoq yashamaydilar. Ammo ortdan abadiy yashaydigan meros qoldirib ketadilar. U mana shunday o`lmas meros qoldirdi.

Muhammad she'r muhlislarining yuragini o`rtab ketdi.Endi shoirning o`zi yo`q. Ammo Muhammad Yusuf deb atalmish She'riyati bor. Bu she'riyat aslo zavol bilmaydi".

Said Ahmad,

O`zbekiston qahramoni,

O`zbekiston xalq yozuvchisi.

 

            "U obro` talashmas, izzatini so`roqlab yugurib yurishdan or qilardi. Xuddi shundoq yaxshi insongina yaxshi ijodkor bo`lishi tabiiy va qonuniydir. Shu kabi yuksak fazilatlar tufayli Muhammad Yusufni xalqimiz ardoqladi. Yurtboshimiz otalarcha mehr ko`rgizdi. Uning xizmatlarini davlatimiz munosib baholadi"

                                                                             Abdulla Oripov,

                                                                  O`zbekiston qahramoni

                                                               O`zbekiston xalq shoiri.

      

         "Bu ozg`ingina, istarasi issiq, qorachagina yigitcha bir ko`rishdayoq meni o`ziga tortgan edi. Shu o`rinda bir narsani ta'kidlamoqchimanki, inson umrining ohirigacha ilm o`rganadi, xayot darsini o`rganadi. Ammo she'r yozish ilmi shunday ilmki, uni o`rganib bo`lmaydi. U tug`ma bo`lishi kerak.

Muhammad ham tug`ma iste'dod sohibi edi. U bu iste'dodni rivojlantirdi, o`ziga talabchan bo`ldi".

                                                                          Erkin Vohidov,

                                                                O`zbekiston qahramoni.

                                                         O`zbekiston xalq yozuvchisi.

 

       " U rostgo`y shoir, halol va pokiza qalb egasi. Shuning uchun ham uning she'riyati butun ma'naviyatga to`la.U Vatan haqida kuylaydimi, muhabbat haqida qo`shiq to`qiydimi, yoki tariximiz, taqdirimiz haqida kuylaydimi, hamisha xayotga, haqiqatga hamnafaslik tuyg`usi sezilib turardi. Uning she'rlari oddiy, ravon, soddaligi bilan xalq og`zaki ijodiga qamohangdir".

Sobir Mirvaliev,

Filologiya fanlari doktori

Professor

 O`zbekiston xalq shoiri Muhammad Yusufning asosiy sanalari

        1954 yil 26 aprelda Andijon viloyatining Marhamat tumani, qovunchi qishlog`ida, dehqon oilasida dunyoga keldi.

         1974 yilda Toshkentdagi Rus tili va adabiyoti institutiga o`qishga kirdi.

         Talabalik yillarida uning dastlabki she'rlari "Yoshlik" jurnalida, "O`zbekiston adabiyoti va san'ati" gazetasida bosildi.

        Ilk to`plami "Tanish teraklar" 1985 yilda nashr etildi. "Bulbulga gapim bor" (1987), "Iltijo" (1988), "Uyqudagi qiz", "Xalima enam allalari" (1987), "Ishq kemasi", " Ko`nglimda bir yor" (1990), "Bevafo ko`p ekan" (1997), "Erka kiyik" (1992), "Yolg`onchi yor", "Osmonimga olib ketaman" (1994), "Saylanma" ("2001, 2002, 2003, 2004) kabi asarlari nashr qilingan.

        1978-1980 yillar Respublika kitobsevarlar jamiyatida, 1980-1986 yillar "Toshkent oqshomi" gazetasida ishlagan.

        1986-1992 yillar G`afur G`ulom nomidagi Adabiyot va san'at nashriyotida, 1992-1995 yillar "O`zbekiston ovozi" gazetasida ishlagan.

        1995-1996 yillar O`zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat va jamiyat qurilish akademiyasida o`qigan.

        1998 yilda O`zbekiston xalq shoiri unvoniga sazovor bo`lgan.

        1997 yildan to vafoti (2001yil 30 iyul)gacha O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasi raisining o`rinbosari lavozimida faoliyat ko`rsatgan.