O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Kel ey soqiy, bu kun majlis quroli,
Zamoni aysh etib, xush o ‘lturoli.
“Muhabbatnoma”da ham Xorazmiy har bir nomadan so‘ng soqiy-
ga murojaat etib. 3-4 baytdan iborat masnaviy keltirgan. X o‘jandiy ham
Xorazmiyga ergashib, har bir nomaning so‘ngida soqiyga qilgan muro-
jaatini yuqoridagiday bir baytda keltiradi. Jumladan, ikkinchi baytdan
so‘ng
Kel, ey soqiy, sharobi nob keltur,
Faqirilar ko‘nglini dar’yob* keltur (*daryob - daryo suvi)
deya murojaat qilsa, uchinchi nomadan so‘ng
Kel, ey soqiy, keturgil jomi Jamni,
Kechar dunyo, g ‘animat tut bu damn!
baytini keltiradi va shu tariqa har bir nomadan so ‘ng turli shaklda
soqiyga murojaat takrorlanaveradi.
Xo‘jandlyning badiiy mahorati. “Latofatnoma”da muallif e ’tibor
qaratgan yana bir jihat o ‘zbek tilining boy imkoniyatlaridan foydalanga-
nidir. Tajnisli qofiya X o‘jandiymng xalq tilidan mahorat bilan foydalan-
ganiga muhim dalildir:
Isirg'ang donasi chin Mushtariydur,
Soching nofayi Chin mushtariydur.
Qaro zulfung ichinda chin ко ‘rarmen,
Xato y o ‘qdur bu so‘zda, chin ко ‘rarmen.
Yoki quyidagi baytiarda ham tajnisli qofiya bor:
Yuzungni Haq jahon yuizori qildi,
Yuzungni ko‘rdiyu gul zori qildi.
Ne bo‘Idikim, qulungdin yuz evurdung,
Bir ayg‘on so‘zni, shohim, yuz evurdung.
Sayyid Ahmadning “Taashshuqnoma” asari. Asarni 846 (1435-
36) yili Sayyid Ahmad yozgan. Sayyid Ahmad -- Amir Temuming na-
359

---

birasi, Mironshohning o ‘g ‘lidir. Navoiy “Majolis un-nafois” asarining
V I 1 majlisida Sayyid Ahmad to‘g ‘risida quyidagicha ma’lumot beradi: