O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti tasviriy san’at va mehnat ta’lim fakulteti

djins uslubi”, “xay-tek” 
yo`nalishdagi 
buyumlar) faqat tarafdorlik emas, balki ko`pfunktsionallik buyumlariga xosdir. Zamonaviy 
dizaynerlarning ko`pchiligi minimal garderob, ya`ni muayyan assortiment guruhiga mansub 
emasligi va barcha vaziyatga mosligi ko`zda tutiladigan garderob g`oyasining tarafdordir. 
SHunday universal buyum boshqa ko`plab buyumlarning o`rnini olishi mumkin. Zamonaviy 
modaning eklektikligi, uslub, shakl va siymolarning ko`pligi ham shunga imkon beradi, chunki, 
buyumlarni kombinatsiyalab, yangi birikmalarni hosil qilib, eski buyumlarni yangilari bilan 
birlashtirib, kiyimning foydalanish muddatini uzaytirish mumkin. XX1 asrda modaga “
vintage
” 
yo`nalishi kirdi – bu yo`nalish o`tgan mashhur dizaynerlar yaratgan kiyimlarni foydalanish yoki 
eski kiyimlarni qayta bichib, yangi kiyim yaratishni nazarida tutadi. SHu jumlada dizaynerlar va 
moda tadqiqotchilarini fikri bo`yicha bugun moda muhim emas, balki insonning shaxsiy uslubi. 
SHunga rioya qilgan holda mavsumiy modaga rioya qilish zarur bo`lmaydi va iste`molni oqilona 
kamaytirishga olib keladi. 
Iste`molning 
ekologik 
to`g`ri 
uslubini 
yaratish 
faqat 
uni 
kamaytirishni nazarda tutmasdan, balki ekologik havfsiz buyumlar bilan foydalanishga 
yo`naltirish, ular bezarar va chiqindilarsiz texnologiyalar qo`llanib ishlangan bo`lishi lozim. 
Iste`molchilar 
to`g`ri 
muamola 
etishi 
uchun 
ekologlar 
quyidagi 
yo`nalishlarni 
tavsiya 
etadi: 
iste`molni 
kamaytirish; 
ekologik 
bezarar 
buyumlar 
foydasiga 
talabni 
yo`naltirish; 
ekologik 
samarali 
buyumlarni 

---

37 
xarid 
etish; 
retsirkulyatsiya, 
ya`ni 
chiqindilarni 
qayta 
ishlash 
uchun 
maqsadida 
utilizatsiya etish; ekologik masalalar bo`yicha shikoyat va noroziliklar bildirish; 
buyumlarni o`rashni (upakovkasini) kamytirish dasturlari - jildini ortiqcha qatlamlarini yo`qatish, kerakli 
jild elementlarini qayta foydalanishni maksimalizatsiyalash; va h.k. 
Ishlab chiqarishni ekologizatsiyalash
. Bu yo`nalish texnologik jarayon bilan bog`liq 
muammolarni echadi: tabiiy boylikni tejamlash, bezarar va chiqindisiz texnologiyalarni qo`llash, 
buyumlar bilan qayta foydalanish, ekologik “aylanish” bilan shug`ullanish. 
Kostyumda ushbu muammolar quyidagicha echiladi: 
- birinchidan, 
tashqi 
muhitda 
o`zlashtirimaydigan 
sun`iy 
sintetik 
materiallar 
bilan 
foydalanmaslik, 
chunki 
ularni 
ishlab 
chiqilishi 
tashqi 
muhitni 
iflos 
qiladi 
va 
insonni 
sog`ligiga 
futur 
etkizadi 
(masalan, 
statik 
elektrni 
to`playdi); 
sintetikani 
o`rniga 
ana`naviy 
tabiiy 
materiallardan 
foydalanish 
tavsiya 
etiladi. 
1960 
yy. 
avjda 
bo`lgan 
sintetika 
1970 
yy. 
oxirida 
past 
did 
va 
qambag`allarni 
eslatadigan 
bo`ldi; 
qimmat 
va 
sifatli 
kiyimlar 
asosan 
tabiiy 
yoki 
sintetika 
aralashgan 
materiallardan 
(masalan, 
laykra 
bilan 
yung) 
ishlab 
chiqariladigan 
bo`ldi. 
SHu 
bois 
kiyimning 
g`ijimlangan 
effekti 
baholanadigan 
bo`ldi, 
chunki 
shunday 
tashqi 
ko`rinishi 
gazlamaning 
sof 
tabiiyligidan 
dalolat 
berardi. 
Ammo, 1990 yy. boshida ommabop uslub “