Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universiteti

«oral history» 
–
 «ogʻzaki tarix»
metodidir. Bu xalq 
ogʻzidan eshitilgan, sistemalashtirilgan, lekin tarixiy xujjatlarda oʻz ifodasini 
ba‘zi siyosiy vaziyatlar sabab topa olmagan materiallardan foydalanish 
uslubi. Xususan, XIX asr oxiri, XX asr boshlarida Oʻzbekistonda sodir 
boʻlgan ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy jarayonlarda, ―ocharchilik‖, ―qatogʻon‖, 
―paxta ishi‖ kabi siyosiy oʻyinlarda tarixiy haqiqatning obyektiv
dinamikasini aniqlashda mazkur metod - «ogʻzaki tarix»ga murojaat qilingan.
Mazkur metod haqidagi gʻoya birinchi boʻlib Italiyada 1979 yili «Ogʻzaki 
tarix uslubining spetsifik xususiyatlari» maqolasida paydo boʻldi
3
. Ushbu 
metodning Gʻarbiy Evropa zamonaviy ijtimoiy-gumanitar fanlariga kirib 
1
Хашимова И.С., Рузавин Г.И.,Иванова К.И. , Методология и методы научного познания в условиях научно-
технической революции. - Тошкент: Фан, 1986. – С.79. 
1
William A.Haviland. Cultural antropologi. - Vermont: Universiti of Vermont.1999. 514 p. 
2
СадохинА.П. Этнология. Учебник. – М.: Гардарика, 2000.- С.19.
3
Sulla specificita della storia orale // Prima Maggio. Milano, Italy, 13. 1979, s54-60. 

---

251 
kelishi XX asrning 90-yillariga toʻgʻri keladi
1
. «Ogʻzaki tarix» metodi 
asosida boʻlib oʻtgan voqea hodisalarni oʻz koʻzi bilan koʻrib, boshidan 
oʻtkazgan respondentlar bilan suhbatlar olib borish, bu kabi 
suhbatdoshlarning bir nechtasining hikoyalaridagi faktlarni tarixiy manba‘lar 
bilan solishtirish, tarixdagi oq dogʻlar yoki buzib koʻrsatilgan voqea-
hodisalarni informatorlarning ma‘lumotlaridan aniqlashtirishdan iborat.
Ogʻzaki tarix uslubi etnografiya, tarix, sotsiologiya, mantiq, psixologiya 
kabi fan yoʻnalishlarining ilgʻor metodlarini oʻz tizimida birlashtirib, oʻzbek 
xalqi tarixida qaytadan jiddiy oʻrganilishi lozim boʻlgan masalalarga 
gumanitar fanlarning integratsion yondashuvini taqozo qilib qoʻydi.