|
Infeksiya manbai. Kasal odam infeksiya manbai hisoblanadi.
Tarqalish yo‘li. Havo-tomchi (gaplashganda, aksirganda, yo‘tal- ganda) yo‘li orqali tarqaladi.
Patogenezi. Virus yuqori nafas yo‘li shilliq pardalari orqali kirib, uning epitelial hujayralariga kiradi va qonga so‘riladi hamda intoksikatsiyani keltirib chiqaradi. Viruslar shilliq qavatdagi to‘qimalarni nobud qiladi. Bu esa boshqa mikroblarni ham organizmga kirib kasallik keltirib chiqarishiga sababchi bo‘ladi (masalan, zotiljam, bronxit va b.).
Bundan tashqari, u sil kasalligini kelib chiqishiga ham qulay sharoit yaratib beradi. Kasallikdan so‘ng tipospetsifik immunitet yuzaga keladi.
Profilaktikasi. Bemorlarni izolatsiya, gospitalizatsiya qilish, xonalarni shamollatish, namli sharoitda tozalash va boshqalar. Organizmni sovuq olishining oldini olish, ya’ni interferonni kam ishlab chiqarilishini oldini olish.
Maxsus profilaktikasi. Tirik vaksina qo‘llaniladi. Uning tarkibida A va B turli kuchsizlangan viruslar mavjud. Bolalarning og‘zidan yuboriladigan tirik vaksina ham ishlab chiqilgan. Grippdan saqlanish uchun interferonli va oksalinli surtmalar
437
qo‘llaniladi. Sanitariya maorifi ishlarini olib borish, kasallikning oldini olishda muhim ahamiyatga ega.
Nazorat uchun savollar
Viruslarning o ‘lchami necha nm.gacha bo'ladi?
V irus va huj ayraning o ‘ zaro ta’sir turlari
Gripp virusining morfologiyasini bayon eting.
Gripp virusi qanday undiriladi?
Gripp virusining antigenlik tuzilishi qanday?
438
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ROYXATI
Asosiy adabiyotlar
Thomas J., Montville, Karl R. Matthews, Kalmia E., Kneil. Second edition. Food microbiology: an Introduction. -2nd ed. Copyright 2008. - 484 p.
ZakirovaM.R., BoboyevA.X. Oziq-ovqatmikrobiologiyasi. Darslik. - Toshkent: “IJOD-PRINT” MCHJ nashriyoti, 2019. - 272 b.
Mirhamidova R., Vaxobov A.X., Davronov Q., Tursunboyeva G.S. Mikrobiologiya va biotexnologiya asoslari. Darslik . T.: “Ilm ziyo”. 2014. -336
XojamshukurovN.A., DavranovQ.D. Oziq- ovqatvaoziqamahsulotlaribiotexnologiyasi. Darslik. - Toshkent: Tafakkur bo‘stoni, 2014. - 176 b.
ArtikovaR.M., MurodovaS.S. Qishloqxo‘jalikbiotexnologiyasi. Darslik. - Toshkent: “Fan va texnologiya”, 2010. - 279 b.
Rogov I.A., Antipova L.V., Shuvayeva G.P. Pishevaya biotexnologiY. Kn.1. Osnovi pishevoy biotexnologii. Uchebnik. - M.: «Kolos», 2004. - 440 s.
Qo‘shimcha adabiyotlar:
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. Toshkent shahri, 2018 yil 28 dekabr.
MirziyoyevSH.M.
Buyukkelaj agimiznimardvaolij anobxalqimizbilanbirgaquramiz. T.:
“O‘zbekiston” NMIU, 2017.- 488 b.
ZakirovaM.R., EgamovaM.U. Oziq-ovqatmikrobiologiyasi (laboratoriyavaamaliymashg‘ulotlaruchun). O‘quv qo‘llanma. - Toshkent: “IJOD-PRINT” MCHJ nashriyoti, 2019. - 144 b.
Xakimova SH.I. Oziq-ovqat mikrobiologiyasi. O‘quv qo‘llanma - T.: ‘AAbeAston”, 2005. - 304 b.
Krasnikova L.V., Gunkova P.I. Obshaya i pishevaya mikrobiologiY. Ucheb.posobiye. Chast 1. - SPb.: Universitet ITMO, 2016. -134 s.
Lisak V.V. MikrobiologiY. Uchebnoye posobiye. Minsk: BGU, 2007.
DavranovQ.D. Biotexnologiya: ilmiy, amaliyvauslubiyasoslari. O‘quvqo‘llanma. Toshkent, 2008. - 502 b.
Davronov Q., Xo‘jamshukurov N. Umumiy va texnik mikrobiologiY. O‘quv qo‘llanma. T.: “O‘zbekiston ensiklopediyasi”, 2004. -279 b.
Ivanova L.A., Voyno L.I., Ivanova I.S. Pishevaya biotexnologiY. Kn.2. Pererabotka rastitelnogo sirY. Uchebnoye posobiye. - M.: «Kolos», 2008.
439
MIKROBIOLOGIYA FANIDAN AMALIY MASHG’ULOT MAVZULARI
440
Tuzuvchi:
J.Giyasov
Kasbi oziq - ovqat sanoati texnikumi o‘qituvchisi
Taqrizchilar:
A. Axmedov
M.Tog‘ayeva
Kasbi oziq-ovqat sanoati texnikumi “Oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi” kafedrasi mudiri, t.f.d “Oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi” kafedrasi katta o‘qituvchisi
Ushbu amaliy mashg’ulotlar 0‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Professional ta’lim tizimini yanada takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora tadbirlar to‘g‘risida” 2019 yil 6 sentabrdagi PF-5812-son Farmoniga asosan “Mikrobiologiya” fanidan 5.53.11.01 - Oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi (mahsulot turlari bo’yicha) yo’nalishini kasbga tayyorlash dasturi asosida yaratilgan. K. 2020. b
441
MUNDARIJA
Amaliy mashg‘ulot. Mikroskopning tuzilishi va uni ishlatish tartib qoidalari...
Amaliy mashg‘ulot. Mikroskoplarning turlari bilan tanishish
Amaliy mashg‘ulot. Pasterizatsiya va sterilizatsiya usullari
Amaliy mashg‘ulot. Mikrobiologik tahlil o‘tkazish uchun buyum va oziqa muhitlarini tayyorlash
Amaliy mashg‘ulot. Mikrobiologik tahlil o‘tkazish uchun buyum va oziqa muhitlarini sterilizatsiya qilish
Amaliy mashg‘ulot. mikroorganizmlarning fiksatsiya qilingan preparatlarini tayyorlash
Amaliy mashg‘ulot. Bakteriyalarning preparatlarini bo‘yash usullari
Amaliy mashg‘ulot. Mikrob hujayralarining sonini hisoblash usullari
Amaliy mashg‘ulot. Mikroorganizmlarning sof va elektiv kulturalarini olish usullari
Amaliy mashg‘ulot. Oziq-ovqat mahsulotlarini mikrobiologik tekshirish
442
1-AMALIY MASHG‘ULOT
MIKROSKOPNING TUZILISHI VA UNI ISHLATISH TARTIB
QOIDALARI
Do'stlaringiz bilan baham: |
