|
II. á- amilazaning dekstrinlanish qobiliyatini aniqlash.
á-amilazaning kraxmalni dekstrinlarga gidrolizlash qobiliyatini aniqlash ularning yod bilan sifat reaksiyasini kuzatishga asoslangan. Tajribani bajarish uchun 5 ta toza probirka olib, xar biriga jadvalda ko‘rsatilgan miqdorda kraxmal eritmasi, pH 5,6 bufer sistemasi, á- amilaza eritmasi va distillangan suv quyilib, probirkalarga umumiy suyuqlik hajmi 10 ml ga yetkaziladi.
Probirkalar 40°C li suv hammomida ushlanadi. Kraxmalning gidrolizlanish darajasi, 4-probirkadan har 10 minutda shisha tayoqchasi yordamida bir tomchi suyuqlik olib oq chinni yuzasida bir tomchi yodidan qo‘shish va hosil bo‘lgan rangni kuzatish orqali aniqlaniladi. Rang qizil-qo‘ng‘ir bo‘lganda (bu probirkada eritrodikstrinlarning hosil bo‘lganini bildiradi) probirkalar suv hammomidan olinib, har biriga 2-3 tomchi HCl eritmasi qo‘shilib, gidroliz jarayoni to‘xtatiladi. So‘ngra har bir probirkaga bir necha tomchidan yod eritmasi ko‘shib chiqiladi.
Probirkalardagi suyuqlik tartib soniga muvofiq kul rangdan boshlab, siyoxrang orqali qo‘ng‘ir rang va sariq ranglarga bo‘yaladi. Probirkalarda hosil bo‘lgan ranglar 2-jadvalini oxirgi ustuniga yozib olinadi. Probirkalardagi gidroliz mahsulotlari nomlanib, ularning hosil bo‘lishiga ta’sir qilgan omillar haqida xulosa yoziladi.
2-jadval
Nazorat savollari
1.Amilaza fermenti aktivligini aniqlash yo’llarini aytb bering.
2.α.-amilaza qaerlarda ko’p miqdorda bo’ladi?.
3.α-amilaza aktivligi nimalarga bog’liq?
4.α-amilazaning kraxmalni dekstrinlarga gidrolizlash qobiliyatini aniqlash
qanday reaksiyasini kuzatishga asoslangan. ?
5- AMALIY MASHG’ULOT.
Lizin ishlab chiqarish texnologik jarayonini o’rganish
Hozirda aminokislotalar ishlab chiqarish, ularni turli oziq-ovqat maxsulotlari tarkibiga qo‘shish, ularni ozuqaviylik qiymatini oshirish o‘ta dolzarbligicha qolmoqda. Aminokislotalarni sanoat miqyosida ishlab chiqarish, texnologiyalapr asosida har bir aminokislotalarni kerakli texnologiyalar asosida, ya’ni kichik yoki katta texnologiyalar asosida ishlab chiqarish va olingan tayyor maxsulotni sifati jixatidan kimyoviy tozaligini baholash, ya’ni kimyoviy tozaligi, eng muhim kimyoviy tozaligi yoki sifati jixatidan past ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan texnikaviy xususiyatlari bo‘yicha sinflash o‘ta muximdir. Biotexnologik usullardan foydalanib oqsil moddalarni fermentativ gidrolizlash orqali, yoki mikrobiologik sintez jarayonlari orqali, ushbu jarayonlarda mikroorganizmlardan foydalanib kerakli bo‘lgan aminokislotalarni sintez qilish, ushbu aminokislotalarni texnologik jarayonlar orqali kichik yoki katta texnologiyalarni qo‘llab ishlab chiqarish jarayonlariga sanoat miqyosida tadbiq etish o‘ta muximdir. 20 xil aminokislotalardan eng mux’imlari, ya’ni inson organizmida sintez bo‘lmaydigan 10 xildagi almashinmaydigan aminokislotalar;
1.Alanin, 2. Leysin 3. Izoleysin 4. Trionin 5. Lizin, 6. Arginin 7. Metionin 8. Fenilalanin 9. Triptofan 10. gistidin.
Ushbu aminokislotalar o‘rni qoplanmaydigan aminokislotalar bo‘lib qimmatli aminokislotalar hisoblanadi. Ushbu aminokislotalar inson orginizmida sintez bo‘lmaydi. Lekin boshqa oziq ovqat maxsulotlaridan qabul qilinadi. Ushbu aminokislotalar hozirda dunyo miqyosida texnologirk jarayonlar asosida ishlab chiqiladi.
Yana bir muxim omillardan biri o‘rni qoplanadigan ba’zi aminokislotalar ham sanoat miqyosida ishlab chiqiladi. Masalan Glitsin, Serin, Asparagin va boshqa aminokislotalar.
Ushbu ishlab chiqarilayotgan aminokislotalarni meditsinada, farmatsevtikada, oziq-ovqat maxsulotlari tarkibiga qo‘shimchalar qilishda, yosh bolalar ovqatiga qo‘shimchalar sifatida, chorvochilikda ozuqa maxsulotiga qo‘shimcha sifatida qo‘shiladi. Ushbu texnologiyalar asosida ishlab chiqilgan aminokislotalarni qo‘shimchalar sifatida foydalanish oziq-ovqat maxsulotlarini qimmmatlilik darajasini oshiradi.
Lizin aminokislotasini ishlab chiqarish, boshqa aminokislotalar qatori muxim bo‘litb hisoblanadi. Lizin aminokislotasi tarkibi bo‘yicha diamino monokarbon aminokislotalar sinfiga kiruvchi aminokislota bo‘lib johon miqyosida hozirda juda ko‘p miqdorda ishlab chiqariladi. Uning kimyoviy formulasi. C6H14N2O2
Ma’lumki, lizinning ikki xil optik faollikdagi D-L-shakllari mavjud: Lizin (Liz) (α−ε−diaminokapron kislota) . C6H14N2O2:
Lizin odam va hayvonlar organizmida qator o‘ta muhim biokimyoviy funksiyalarni bajaradi: hujayrada kalsiy transporti, ovqat hazm qilish fermentlari sekretsiyasini va umumiy azot nisbatini oshirishni ta’minlaydi va h.k.
Tarkibida yuqori miqdorda almashinmaydigan aminokislotalar saqlovchi ozuqa oqsillari konsentratlari orqali faqatgina oqsili kam bo‘lgan ozuqa mahsulotlari tarkibidagi oqsil moddalar miqdorini me’yoriga keltirish mumkin xolos, ammo bu mahsulotlar almashinmaydigan aminokislotalar miqdorini me’yorga keltirish uchun kamlik qiladi. Hayvonlar ozuqasini me’yoriga keltirish uchun ba’zi bir aminokislotalar sof holda qo‘shilishi shart, chunki ularning miqdori ozuqalar tarkibida me’yoridan juda ham oz. Dunyoda har yili 300 ming tonnadan ko‘proq almashinmaydigan aminokislotalar sanoat asosida ishlab chiqariladi. Ammo, afsuski bu texnologiya mamlakatimizda joriy etilmagan. Almashinmaydigan aminokislotalar tayyorlashning uch yo‘li ma’lum:
Do'stlaringiz bilan baham: |
