O‘zbеkistоn rеspublikasi оliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi urganch davlat univеrsitеti

Doimiy ravishda qayta ekish. Qayta ekib turish eng ko’p qo’llaniladigan tarixiy sinalgan mikroorganizmlar kuluturasini saqlashning qulay usulidir. Paster va Kox zamonidan xozirgi vaqtgacha bu usul turli xil laboratoriyalarda keng qo’llanilib kelinmoqda va muzlatish yoki quritish mumkin bo’lmagan mikroorganizmlar uchun qulaydir. Mikroorganizmlar kuluturasini qayta ekish (asosan sporasizlarni) yangi tayorlangan oziqa muxitida oyiga bir-ikki marta (ayrim vaqtlarda xaftada) olib boriladi; sporali bakteriyalar, aktinomisetlar, achitqi zamburug’lari va miselial zamburug’lar ikki-uch oyda bir marta qaytadan ekiladi. Mikroorganizmlarni saqlashni boshlashgacha ularni o’stirish vaqti kulutura o’sishining eksponensial davridan o’tmasligi kerak. Odatda, mikroorganizmlar o’sish davrining stasionar fazasi boshida saqlash sharoitiga yaxshi bardosh beradi. Tez-tez qayta ekish, ayniqsa suyuq muxitga, uni xususiyatini o’zgarishiga olib keladi, spontan mutant xosil bo’lishiga sababchi bo’ladi, biologik faol modda ishlab chiqarish qobiliyatini pasaytirishi mumkin. Saqlash uchun genetik bir xil populyasiyalardan va qattiq muxitdan foydalanish kerak. Mikroorganizmlarni qayta ekish oralig’ida, ularni qorong’i joyda 5-20 ⁰C da saqlash maqsadga muvofiqdir. Doimiy qayta ekib turish usulining afzalligi, uning oddiy va qulay ekanligi, kulutura tozaligini kuzatib turish mumkinligi; koloniyasining morfologik o’zgarishini R-va-S- variantligini, pigment xosil bo’lishini kuzatib turish mumkinligi bilan belgilanadi.
Usulning kamchiliklari: kulutura ifloslanishi mumkin, saqlashning qisqa muddatligi ishning ko’p mehnat talab qilish va oziqa muxiti tarkibiga katta miqdorda reaktivlarning sarflanishidir.
Misol tariqasida sut achituvchi bakteriyalarni keltirish mumkin, bular o’zining o’sish sharoitiga ancha katta talab qo’yilishi bilan xarakterlidir.
Ma’lumki, aktinomisetlar va miselial zamburug’larni tez-tez boy tarkibli oziqa muxitiga qayta ekib turilsa ular o’zining diagnostik belgilarini o’zgartirib yuboradi, antibiotik moddasi xosil qilish xususiyatini pasaytiradi yoki butunlay yo’qotib yuboradi.