O‘zbekiston respublikаsi oliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi islom kаrimov nomidаgi toshkent dаvlаt teхnikа universiteti kon ishi va metаllurgiya fаkulteti konchilik ishi kafedrasi 5A311601 – foydali qazilma konlarini qazish

5. Ta’lim oluvchilarning yoshiga muvofiqligiga tegishli belgilariga ko’ra ta’lim metodlarini quyidagi turlarga ajratish mumkin:

• 
  Oliy ta’lim muassasalari uchun mos metodlar;
  
• 
  O’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun mos metodlar;
  
• 
  Umumiy o’rta ta’lim muassasalari uchun mos metodlar;
  
• 
  Maktabgacha ta’lim muassasalari uchun mos metodlar;
  
• 
  Maktabdan tashqari ta’lim muassasalari uchun mos metodlar;
  
• 
  Malaka oshirish va qayta tayyorlash ta’lim muassasalari uchun mos metodlar;
  
• 
  Maxsus ta’lim muassasalari uchun mos metodlar.
  

6. Ayrim fanlarni (ijtimoiy, tillar, tabiiy, aniq, amaliy va boshqa fanlarni) o’qitishga tegishli belgilariga ko’ra ta’lim metodlarini quyidagi turlarga ajratish mumkin:

• 
  Ijtimoiy fanlarni o’qitishga mos metodlar;
  
• 
  Tillarni o’qitishga mos metodlar;
  
• 
  Tabiiy fanlarni o’qitishga mos metodlar;
  
• 
  Aniq fanlarni o’qitishga mos metodlar;
  
• 
  Amaliy fanlarni o’qitishga mos metodlar;
  
• 
  Texnika fanlarini o’qitishga mos metodlar va boshqalar.
  

7. Nazariy va amaliy bilim, ko’nikma va malakalarni o’rgatishga tegishli belgilariga ko’ra ta’lim metodlarini quyidagi turlarga ajratish mumkin:

• 
  Nazariy bilimlarni o’rgatishga mos metodlar;
  
• 
  Amaliy bilim, ko’nikma va malakalarni o’rgatishga mos metodlar;
  
• 
  Har turli texnika vositalaridan foydalanish, ularni boshqarishni o’rgatishga mos metodlar;
  
• 
  Axborot-kommunikastiya texnologiyalaridan foydalanishni o’rgatishga mos metodlar;
  
• 
  Kasb-hunarlarni o’rgatishga mos metodlar va boshqalar.
  

8. O’zlashtirishni nazorat qilishga tegishli belgilariga ko’ra ta’lim metodlarini quyidagi turlarga ajratish mumkin:

• 
  Yozma ishlar bajarish: diktant, bayon, insho va sh.k.
  
• 
  Nazorat ishlarini bajarish: joriy, oraliq, yakuniy nazorat ishlari.
  
• 
  Mashqlar bajarish.
  
• 
  Masalalar echish.
  
• 
  Mustaqil ishlar bajarish.
  
• 
  Og’zaki so’rov (savol-javoblar), imtixon, sinov.
  
• 
  Test sinovlari va boshqalar.
  

Yuqorida keltirilgan ta’lim megodlarining turlari ma’lum darajada shartli bo’lib, bu esa, har bir ta’lim metodi bir vaqtda bir nechta sifat va xususiyatlarga ega ekanligi bilan bog’liq. Shu sifat va hususiyatlarning eng umumiy belgilari sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:

• 
  So’zlash va tinglashga asoslangan metodlar;
  
• 
  So’zlash, tushuntirish va tinglashga asoslangan metodlar;
  
• 
  So’zlash, ko’rgazmali vositalardan foydalanib tushuntirish va ko’rish, tinglashga asoslangan metodlar;
  
• 
  Monologik ma’ruza metodi;
  
• 
  Suhbat metodi;
  
• 
  Savol-javoblar metodi;
  
• 
  Bahs, munozaralar metodi;
  
• 
  Ishchanlik o’yinlari metodi;
  
• 
  Rolli o’yinlar metodi;
  
• 
  Didaktik o’yinlar metodi;
  
• 
  Hamkorlikda ishlash metodi va boshqalar.
  

Ta’lim metodlarining ushbu umumiy belgilari so’zlash- tinglash, ko’rsatish-kuzatish, tushuntirish-fikrlash, mustahkamlash-takrorlash jarayonlaridan iborat bo’lib, bu belgilar aslida har bir metod uchun xosdir. Bunday umumiylik ta’lim metodlarini amalda qo’llashda birmuncha keng imkoniyatlar berishi tabiiy. Bu esa, ta’lim metodlarini ma’lum maqsad bo’yicha tanlashda hisobga olinishi zarur omildir.

Magistrantlarning ilmiy rahbari yoki kafedraning boshqa professor o’qituvchisi bilan turli mashg’ulotlarni olib borish uchun ko’rgazmali materiallarni va texnologik xaritalarni oldindan shakllantirishi.

1. 
   Fan dasturi;
   
2. 
   O’quv metodik kompleks;
   
3. 
   O’quv-uslubiy ko’rsatmalar;
   
4. 
   Kalendar reja;
   
5. 
   Tarqatma materiallar
   

Magistrantlar ilmiy pedagogik ishini bajarish uchun ilmiy rahbari yoki kafedraning boshqa professor o’qituvchisi bilan birgalikda ma’ruza, amaliy mashg’ulot, labaratoriya ishlari, yoki seminar darslarga qatnashishi kerak. Buning natijasi o’laroq magistrantlar kelgusida pedagogik mahoratini yaxshi shakllantirib OTM va boshqa ta’lim muassasalarida pedagok sifatida faoliyat olib borishida o’rni katta. Magistrantlar pedagok sifatida talaba va o’quvchilarga ta’lim berish vaqtida pedagogik metodlardan samarali foydalangan holda sifatli ta’lim berishi uchun ilmiy rahbari bilan birgalikda ilmiy pedagogik ishini bajarish vaqtida ilmiy rahbaridan bu metodlarni o’zlashtirmog’i lozim.

Ilmiy pedagogik ishida men 2021-yil aprel oyida 5311600 “Konchilik ishi” ta’lim yo’nalishi 2-bosqich talabalariga “Konchilik ishi” kafedrasi assistenti S.J. Jo’rayevning “Konchilik ishi asoslari” fanining amali mashg’ulotida “Skvajinaga joylashtirilgan portlovchi modda miqdorini hisoblash” mavzusi bo’yicha qatnashdim.