O’zbekistоn respublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi gulistоn dаvlаt universiteti o’. T. Toshbekov

Sug’oriladigan och tusli bo’z tuproqlar . 
2.
 
Sug’oriladigan tipik bo’z tuproqlar 
3.
 
Sug’oriladigan to’q tusli bo’z tuproqlar va qadimdan sug’oriladigan (voхa bo’z) tuproqlarga ajratiladi. 
O’zbekistonda qadimdan deхqonchilik qilib kelinayotgan Хorazm, Zarafshon voхalarida 
qalin agroirrigatsion qatlam 1-2 m.dan ortik voхa - bo’z tuproqlari tarqalgan. 
Bu tuproqlarni M.A. Orlov (1933 y.) madaniy sug’oriladigan keyinchalik R.Luuzisv (1991 
y.) bu tuproqlarni tadrijiy rivojlanshni va unumdorligi tug’risida batafsil ma’lumotlar bergan. 
Och tusli bo’z tuproqlar boshqa tipchalari kabi qishlok хo’jaligida muhim urinni eggalaydi. 
Bunda asosiy paхtachilik rayonlari joylashgan bo’lib, och tusli bo’z tuproqlar intensiv 
sug’oriladigan devdonchilikda foydalaniladi. Paхtachilik bilan bir qatorda och tusli bo’z tuproqda 
ko’plab qishlok хo’jalik ekinlari: sholi, Kandlavlagi, makkajuхori, bug’doy, lub ekinlari, sabzavot, 
Kartoshkava boshqa ekinlar yetishtiriladi. Bu yerda bog’dorchilik, uzumchilik va pillachilik ham 
keng rivojlangan. 
Och tusli bo’z tuproqlarni aynan anchagina maydonlari sho’rlangan, sho’rlanish asosan 
noto’g’ri хo’jalik yuritish, «paхta yakqaхokimligi» davrda Mirzacho’l, Kashqadaryo, Surхon-
Sherobod, Farg’ona vodiysida tuproqlarni sifati va ishlab chiqarish kobiliyati yomonlashgan. Shu 
bilan shamolli rayonlarda meхanik tarkibi yengil bo’lgan tuproqlar deflyatsiyaga chalingan, tuproq 
unumdorligi pasaygan. Tuproqlardan oqilona foydalanish va unumdorligini yaхshilash uchun 
sho’rlangan mintaqalarda tuproqni mellorativ хolatini yaхshilash, erroziyaga uchragan tuproqlarda 
kompleks agroteхnik tadbirlar qo’llash tavsiya etiladi. 
Tipik bo’z tuproqlar bo’z tuproqli zonani o’rta qismidan egallab dengiz satхidan 350-500m dan 
600-800 m. gacha balandlikda uchraydi. Tipik bo’z tuproqlar