O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta mahsus ta'lim vazirligi cm. Mustafayev, O'. A. Ahmedov, M. S. Mustafayeva, M. T. Yulchiyeva

Ишнинг бориши
Таркибида шакар мавжуд моддаларнинг унинг тамидан киши сезади. Лаборотория шароитида шакарнинг хусусан моносахарид (глюкоза, фруктоза) нинг мавжудлиги Фелинг суюқлиги деб ном олган реактив таъсирида аниқланади. Фелинг суюқлиги лаборотория шароитида фойдаланишдан олдин арлаштириладиган иккита эритмадан иборат. Биринчи эритма хаворанг тусдаги мис эритмасидан ва иккинчи эритма сигнет тузининг ишқорли эритмасидан иборат (реактивлар рўйҳатига қаранг).
Микроскопик реакциялар учун предмет устолчасига нок, узум ёки бирор бир меванинг юмшоқ қисмидан нина (игна) билан олиб предмет столига қўйилади ва унинг устига бир неча томчи фелинг суюқлигини томизамиз. Шундан сўнг газгарелка (ёнғич ёнғич асбоби)си қайнаганга қадар қиздирамиз. Эътибор билан қарасак қизил рангдаги чўкма ҳосил бўлганини кўрамиз. Чўкманинг ҳосил бўлиши натижасида глюкоза фелинг эритмаси оксиди унинг закис мис бирикмаси тикланади ва қизил тусга киради.
Глюкоза ҳалқ ҳўжалигининг озиқ–овқат ва соғлиқни сақлашда кенг қўлланилади. Углеводлар орасида глюкоза (C₄ H₁₂ O₆) эрувчанлик хусусияти билан ажралиб туради ва ферментлар таъсирида крахмалга айланади ва крахмалдан қайтадан глюкоза олинади. Сувда эрувчанлиги кучли бўлганлиги туфайли, ҳўжайра оболочкасидан енгиллик билан бир органдан иккинчи органга ўтади. Масалан: баргда синтезланиб турли туман органларда (поя илдиз илдизпоялар ва ҳокозо) запас озиқа моддалар шаклида жамғарилади.
Шунингдек глюкоза фломинг реакциясини (узум меваси) микроскопик даражада ўсимлик ҳўжайраси ичида ҳам ўтказиш мумкин. Бунинг учун нок ёки олманинг юмшоқ этидан бир нечта юпқа пардадек кесма–препарат тайёрланади. Тайёрланган препаратлар предмет столчасида ҳўжайра шираси таркибидаги шакарни ажратиш учун бир неча бор ювилади. Шундан сўнг филтр қоғози ёрдамида кесма таркибидаги сувни шимиб олинади ва фелинг суюқлиги томизиб олинади. Газ гарелкасида қизитгач фелинг эритмасининг ҳаво ранг туси ўрнига қизил ранг пайдо бўлади. Ҳар иккала реакция тавсифи дафтарга батафсил ёзилади. Бу реакцияни сахароза иштирокида ўтказилмайди. Чунки фелинг суюқлиги мусбат яхши натижа бермайди.Сахароза бошқача, шакар қамишb ёки ловлаги шакари (C₁₂ H₂₂ O₁₁) дисохаридлар ҳисобланади. Унинг ҳосил бўладиган қамиши (Saccharum officinarum) номи билан аталади ва ўсимлик поадошлар (Roaceae) оиласига мансуб сахароза шакар ловлагиси таркибида Beta Vulgaris, шурадошлар CHenopodiaceae оиласига мансуб. Шакар қамишида сахароза ўсимлик поясида, ловлагида эса илдизда туйланади. Бу шакар инсон озиқаси учун муҳим.