O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta- maxsus ta’lim vazirligi

Mahsulot tayyorlash. o‘unchalarni gullashdan oldin (iyun-iyul oylarida), ular ancha yiriklashganda va to‘pgulning birinchi g‘unchalari ochila boshlagan vaqtda to‘pgul-ro‘vakni qirqib olib soya yerda yoki quritgichlarda 40—45°S da quritiladi.

LIMON — CITRUS LIMON BURM.

Limon — Citrus limon Burm., rutaguldoshlar — Rutaceae oilasiga kiradi.
Limon bo‘yi 2,5—4 metrga yetadigan doim yashil, tikanli daraxt. Bargi cho‘ziq tuxumsimon, o‘tkir uchli, yaltiroq, mayda tishsimon qirrali bo‘lib, poyada qisqa bandi bilan ketma-ket joylashgan. Guli yakka, ba’zan 2—3 ta bo‘lib, barg qo‘ltig‘ida joylashgan. Gulkosachasi 4—5 tishli, tojbarglari oq,
4—8 ta. Mevasi — cho‘ziq tuxumsimon, sariq rangli, ko‘p urug‘li ho‘l meva. May-iyun oylarida gullaydi, mevasi noyabr-dekabrda pishadi.
Geografik tarqalishi. Limon vatani Tinch okeanining tropik orollari hisoblanadi. Gruziyaning g‘arbidagi nam subtropik rayonlarda, Qrimning Qora dengiz bo‘yi rayonlarida, Ozarbayjon va boshqa yerlarda o‘stiriladi.
Kimyoviy tarkibi. Meva tarkibida 6—8% limon kislota, 3,5 % qand, A, V₁ V₂, R vitaminlari, 43—83 mg % askorbin kislota, flavonoidlardan (ayniqsa meva po‘stida): diosmin va gesperidin bo‘ladi. Meva po‘sti tarkibida 0,6% efir moyi bor.
Limonning efir moyi och sariq rangli suyuqlik bo‘lib, tarkibida 3— 6% tsitral aldegid, 90% limonen va boshqa birikmalar bo‘ladi.
Ishlatilishi. Limonning efir moyi dorilar hidi va mazasini yaxshilash uchun ishlatiladi. Limon mevasi esa avitaminoz kasalliklarida qo‘llaniladi.
Limon moyi oziq-ovqat va konditer sanoatida ham ishlatiladi.