O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta- maxsus ta‟lim vazir ligi buxoro muhandislik-texnologiya instituti ro‟yxatga olindi

10.
Nasosning foydali ish koeffisienti quyidagicha tenglama orqali aniqlanadi: 
 
11.
8 ventil orqali nasosning ish unumdorligi kamaytirilib 5-10 bo‗limlarda keltirilgan ish 
bajarish ketma-ketligi orqali sinov o‗tkaziladi. Bu bilan birga nasosning ish unumdorligi texnik 
jixatdan 0 ga teng bo‗lgunga qadar qayta sinov o‗tkaziladi va bu jarayon 10 martadan kam bo‗lmagan 
miqdorda amalga oshiriladi.
12.
O‗lchangan va hisoblangan tajriba natijalari qiymatlari 3.2.jadvalda yozib boriladi: 
jadval 3.2. 
№ 
K,
 m
3
/s 
P
m
, Pa 
P
v
, Pa 
H
, m 
N,
 A 
, V 
, kVt 
 
13.
Jadval 3.2. orqali keltirilgan qiymatlardan nasosning ishchi xarakteristikasini tasvirlovchi 
egri chizig‗i chiziladi –
va ushbu grafiklar asosida nasosga 
ulangan quvurlar o‗lchamlariga mos rasional ish unumdorligi hamda napori aniqlanadi. 
Nazorat savollari: 
1. Nasosning asosiy parametrlarini sanab o‗ting. 
2. Nasosning ish unumdorligini aniqlash qanday amalga oshiriladi? 
3. Nasosning naporini aniqlash qanday amalga oshiriladi? 
4. Nasosning foydali ish koeffisientini aniqlash qanday amalga oshiriladi? 

---

149 
4-mashg‟ulot. Cho‟ktirish doimiylari va muhitning qarshilik koeffitsentini tajribada 
o‟rganish 
Ishning maqsadi:
Shar shaklidagi zarraning suyuq muhitda cho‘kish nazariyasini o‘rganish. 
Zarraning cho‘kish tezligini tajribada aniqlash. Cho‘ktirish asosiy tenglamasi doimiylari; shuningdek 
muhitning qarshilik koeffitsientini tajribada aniqlash.