O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

G liyej o ‘zi unchalik m ustahkam b o ‘lm agan, oso n m aydalanib
ketadigan, g ‘ovak materialdir. Bu esa zarrachalarning sirti katta
ekanligidan dalolat beradi. Shu sababli q o ‘shilm alar yuqori reak-
siyaga kirishish qobiliyatiga ega. G liyejlarning faolligi zarrachalar
o ‘lc h a m ig a , k u y ish h a ro ra tig a b o g ‘liq b o 'lib , za rrach a lar
yiriklashgan va harorat ortgan sari u lam in g faolligi ham pasayib
boradi. Mustahkamlik esa kuydirish harorati ko‘tarilishi bilan ortadi.
Q o ‘shilm alarning ancha g'ovakliligi, sirt-yuzasining yuqori
faolligi va gidrofilligi ularning suvga ta ’sirini ham belgilab beradi.
U lar suvga tegishi bilan unga (suvga) to ‘yinib qoladi. Q o'shilm alar
tabiiy qish sharoitlarida k o ‘pincha ancha nam b o ‘ladi. Shu sababli
pussolan sem entlarni bog'lovchilar bilan birga tuyishdan oldin
bir marta quritib olish zamr.
N a m q o 'sh ilm a la r aralashgan se m e n t u z o q saqlanganda
sem entlam ing faolligi keskin susayib ketadi. Q o ‘shilmaning shimish
y o ‘li bilan havodan yutgan nam i bog'lovchi m odda bilan o'zaro
kim yoviy ta’sir etishadi, bu esa uning barvaqt gidratatsiyalanishiga
olib keladi va shu bilan sem ent faolligi susayadi. Q o'shilm alarning
ana shu xossasini nazarea olib, pussolan sementlarni saqlash uchun
ularga tegishli sharoitlar yaratiladi.
Klinker turiga qarab (gliyejlardan) ikki xil pussolan portland-
sem ent ishlab chiqariladi. Bular oddiy portlandsem ent klinkeridan
foydalanib ishlab chiqariladigan gliyej portlandsem ent, sulfatli
suvlarga chidam li portlandsem ent klinkeri asosida ishlab chiqa­
riladigan sulfatga chidam li gliyej pbrtlandsem ent.
G liyej portlandsem entlarning ikkalasi ham bir xil texnologiya