O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

oldindan o ‘m atilgan tiralish halqasiga borib yetganda bir o z bosim
ortadi va pastki tiqin shishasi ezilib sinadi, hosil b o ‘lgan teshik
223

---

orqali sem ent qorishm asi parmada kovlangan quduqning tubi va
quvur orqasidagi halqasim on bo'shliqqa o'tayotganda burg‘ulashdan
q olgan lo y o ‘z navbatida sidirilib surilib b o ‘shliqqa o ‘tib ketadi.
Yuqorigi tiqin pastki tiqin ustiga kelib o'tirganda suyuq loy
a ta la s i b e r ish t o ‘x ta tila d i, b u n i q u d u q o ld ig a o ‘rn atilga n
m onom etrdagi bosim ning keskin ortishidan bilsa bo'ladi. Quvur
orqasidagi b o ‘shliqqa o'tayotgan sem ent qorishmasining ko‘tarilishi
m a ’lu m tezlik (kam ida l ,5 m / s ) bilan k etish i kerak. Buning
aham iyati kattadir, chunki u quduq devorlarini lo y p o ‘stlog‘idan
yaxshilab tozalash va chidam liroq sem ent halqasini hosil qilishni
ta ’m inlaydi.
Sem entlash davrida sem ent qorishm asining hajmi va quvurga
itarib yuboriladigan suyuqlik miqdori aniq kuzatilib turiladi. Sem ent
ekzoterm iyasi bu bosim ning o ‘sishiga sabab b o ‘ladi.
S em en t qorishm asining quvur orqasidagi bo'shliqda qanchalik
ko'tarilgani aniqlangach, sem en t butunlay qotib olishi uchun
quduq taxm inan 18, b a’zan 48 soat davom ida tinch qoldiriladi.
Q uduq devorlari va obsadka quvurning tashqi diam etri o ‘rtasidagi
sem en t qorishm asi bilan t o ‘ldirilgan oraliq taxm inan 15—50 m
ga teng. Sem en t qorishm asining belgilangan qotish davri tugashi
bilan obsadka kolonnasining germetikligi sinaladi. Bu holda bosimni
har 30 daqiqada 0,5 M P a gacha kamaytirishga ruxsat etiladi. Bu
ishlar tugagach va sem ent zarur mustahkamlikka ega b o ‘lgach