O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

b u y o q ), tem ir, surik (q iz il yok i q iz g ‘ish-jigarrang beru vch i
m ineral), marganes rudasi (jigarrang), ultramarin (havo rang) va
shu kabilar q o ‘shish m um kin. O q va rangli sem entlar su n ’iy
marmar tayyorlashda ham ishlatiladi.
R angli sem entlar yana quyidagi y o ‘l bilan ham o lin a d i.
B o ‘yovchi oksidlar (xrom , marganes, kobalt, nikel, m is oksidlar)
xom ashyo aralashmasiga aralashtirilib, yashil, havorang, qora,
jigarrang, sariq va boshqa turdagi rangdor klinkerlar olinadi.
M ineral tarkibiy tuzilm asiga turli oksidlarning birikishi tufayli
olingan Rangli klinker tortilib yaltiroq, tekis va turg'un rangga ega
b o ‘lgan sem ent tayyorlanadi.
221

---

Pardozlash materiallari o ‘zining tabiati va texnikaviy xossasiga
ko'ra konstruktiv betonga yaqin tursa ham yig'm a uy-joy qurilish-
laridagi pardozlash ishlarini m exanizatsiyalashga qulay im kon
yaratadi. U lar bir xil tipdagi texn ologik jarayonlar va asbob-
uskunalarni ishlatish ham da uzoq m uddatga ch id am li rangli
konstruksiyalar olish im konini beradi. Shu jihatdan oq va rangli
portlandsem entlarni eng yuqori unum li pardozlash materiallaridan
biri deb hisoblash m um kin. Chunki bu oddiy portlandsem entning
k o ‘rinishlaridan biri bo'lib, oq va turli ranglarni o ‘zida mujassam-
lashtirgan ham da yuqori darajadagi m ustahkamlikka ega b o ‘lgan
sem entdir.

---

/ '
VI bob. M axsus sementlar
25. Tamponaj sementlar
Hozirgi kunda yuzlab va minglab neft hamda gaz quduqlari
kovlanmoqda. K o‘pincha bu quduqlaming chuqurligi bir necha ming