|
c
6
a
2
f
40
0
0,4 4 1
588
588
588
588
7 1 0 ,5
7 8 4
735
617
588
20
2 94
c
4
a f
25
0
3 1 8 ,5
588
588
6 6 1 ,5
6 6 1 ,5
6 6 1 ,5
7 5 9 ,5
7 84
784
7 84
20
122,5
161,7
392
3 8 2 ,2
367
343
392
274
c
6
a f
2
25
0
2 9 4
3 6 7 ,5
392
392
4 0 6 ,7
4 1 6 ,5
4 1 6 ,5
3 1 8 ,5
3 1 3 ,6
y o rilg an
20
y o rilg a n
c
2
f
25
0
98
117,6
8 3,3
y o rilg a n
y o rilg a n
y o rilg a n
y o rilg a n
y o rilg a n
y o rilg a n
y o rilg an
20
4 4,1
49
3 4 ,3
2 9 ,4
y o rilg a n
y o rilg a n
y o rilg a n
y o rilg an
y o rilg a n
y o rilg an
y o rilg a n
28-jadval.
Sement mineralogik tarkibining sementtoshning siqilishdagi mustahkamligi
chegarasiga ta’siri (sement xamiridan 2x2x2 sm oMchamdagi kubiklarning
nani sharoitda qotganidan keyin olingan ma’lumotlar).
Siqilishga bo‘lgan mustahkamük chegarasi, H/m 1 -105
Sement
1
sutk-
a
3
sutka
7
surka
28
sutka
3 oy
6 oy
1 yil
5 yil
10 yil
Alitli №1
350
531
870
920
980
950
950
950
870
Normal №2
200
400
650
850
900
950
980
1000
995
Belitli №3
150
300
436
760
813
820
934
1230
1250
Belitli №4
104
106
108
322
712
800
910
1200
1300
Alitli portlandsement №1 siqilishdagi mustahkamligi ga
nisbatan, % hisobida
Normal №2
57,1
67,0
76,4
93,4
92,4
100
100
105
114
Belitli №3
43,0
50,0
51,2
83,4
83,4
87,3
96,5
130
143
Belitli №4
30,0
17,5
12,7
36,5
73,0
85,0
93,8
126
150
Ikki kalsiy Silikat butunlay boshqacha qotib m ustahkamlanadi.
C 3S ga qaraganda C 2S ning mustahkamligi dastlabki (28 kungacha)
am alda oshm aydi (C 3S m ustahkam ligining 10— 15% ni tashkil
qiladi). A m m o keyinchalik C 2S ning m ustahkam ligi tezda orta
boshlaydi, va, natijada C 3S kabi m ustahkamlanadi. Bu m ineral-
larn ing b ir-b irid an b u n d ay farqlanishiga sabab gidratatsiya-
lanishning tezligidir.
C 3S ning gidratatsiyasi taxm inan bir oyda tugashi m um kin,
C 2S ning gidratatsiyasi esa bu vaqtga kelib endigina kuchaya boshlaydi.
D em ak , dastlabki davrda tez qotadigan b eton tayyorlash kerak
b o ls a , tarkibida u ch kalsiy silikat ko‘p bo'lgan alit portlandsem ent
ishlatish lo zim ekan. B eton konstruksiyalari k o‘p vaqt o lg a n d a n
s o ‘ng nihoyatda m ustahkam lanishi talab qilinsa, belit portland
sem ent ishlatish kerak. C 3A boshqa minerallarga nisbatan unchalik
m ustahkam em as, chunki u gidratlanganda g'ovak va unchalik
m ustahkam b o lm a g a n tarkibiy tuzilm ani yuzaga keltiradi. C 3S va
C 2S gidratlanganda esa yangi, ancha zieh tarkibiy tuzilm a hosil
q ila d i. S h u n in g u c h u n tark ib id a a ly u m in a t k o ‘p b o 'lg a n
sem entlardan ishlangan betonning boshqa xossalari (jumladan,
sovuqqa chidam liligi) ham pasayadi.
U c h kalsiy alyum inat m ustahkam ligining pastligi faqat m on o-
m ineraldan tarkib topgan hollardagina shu usulda aniqlanadi.
196
29-jadval.
Sement mineralogik tarkibining namunalar (1:3 qorishmadan tayyorlangan suvda qotgan 4x4x16 sm oMchamdagi
tayoqchalarning) siqilishdagi va egilishdagi mustahkamlik chegarasiga ta’siri.
Sement
Plastik namunalaming mustahkamlik chegarasi, H/m
2 .1 0 5
siqilgandagi
egilgandagi
1
sutka
3
sutka
7
sutka
28
sutka
3 oy
6 oy
12 oy
1
sutka
3
sutka
7
sutka
28
sutka
3 oy
6 oy
12 oy
A litli № 1
6 6 ,6
172
313
348
373
390
451
14,7
41
4 4
44
50
55
66
N o rm a l № 2
—
63
2 00
245
343
4 12
441
—
8
21
29
44
49
63
B elitli № 3
—
30
103
196
273
364
510
—
4 ,9
10
24
31
40
55
B elitli № 4
—
27
81
102
215
339
4 2 4
—
5
10
18
34
34
47
Alitli portlandsement №1 mustahkamligiga nisbatan, % hisobida
N o rm a l № 2
___
3 7 ,0
6 4 ,0
70 ,2
9 1,8
105,0
9 7 ,6
—
19,0
5 0 ,0
6 6 ,0
9 0 ,0
9 0 ,0
9 1,2
B elitli № 3
—
17,6
33,1
56,1
7 3 ,4
9 3 ,0
113,0
—
11,9
2 2 ,2
5 5,5
6 2,7
7 3 ,2
8 2,3
B e litli № 4
—
16,0
2 5,0
2 9 ,2
5 7,7
8 7,0
9 4 ,0
—
11,9
2 2 ,2
4 0 ,0
6 8,6
6 2,5
7 0 ,6
Sem en t klinken singari polimineral aralashmalarda S3A sem ent-
tosh mustahkamligining o'sishiga yaxshi ta’sir ko'rsatadi va kolloid
Silikat massalaming zichlanish jarayoniga yordam beradi. Tez qotadign
sem ent tarkibida faqat S3A ham ko‘p bo'lishi bilan xarakterlanadi.
Tarkibida 6 0 —70% C 3S + C 3A va 10% S3A b o ‘lgan sem entning
qotishning dastlabki davrida mustahkamlik ancha tez qrtadi.
Q orishm aga qo'shiladigan suv miqdori va sem entning m ayda-
yirikligi portlandsem entning mustahkamligiga ta’sir etadi. Sem ent
qorishm asiga suv qancha k o ‘p qo'shilsa, undan tayyorlangan
nam unan ing m ustahkam ligi shuncha past b o ‘ladi.
Plastik sem ent xamiri (beton yoki qorishma) tayyorlash uchun
zarur b o ‘lgan suv m iqdoridan klinker minerallari kim yoviy y o ‘l
bilan b o g ‘lab olinadigan suv m iqdori am alda doim kam b o ‘ladi.
M asalan, 1— 12 oydan s o ‘ng sem en t kim yoviy sur’atda ham m asi
b o ‘lib o ‘z og'irligiga nisbatan 15—20% suv biriktiradi, vaholanki,
norm al quyuq xam ir olish uchun ham odatda 25% dan ortiq suv
talab qilinadi (30-jadval). Konstruksiya qolipga joylasa b o ‘ladigan
b e to n b o p aralash m alar ta y y o rla sh u c h u n , o d a td a , se m e n t
o g ‘irligining kam ida 2 8 —30% m iqdoriga suv kerak b o ‘ladi. Suvi
kam b e to n b o p aralashm ani konstruksiyaga yaxshilab joylash
hozirch a qiyin ish b o ‘lib turibdi, bunday aralashma kam yoyiluv-
chan, plastik em as va uni zichlash juda qiyin.
30-jadval.
Sement solishtirma sirtining birikkan suv miqdoriga ta’siri.
Sementning
solishtirma
sirti, m2/kg
Snvda qotayotgan sementda birikkan suv miqdori,
% hisobida
3 sutka
7 sutka
28 sutka
2 9 5
11,58
14,05
1 4 ,1 4
4 4 0
12,38
15,71
16 ,3 2
6 2 5
15,82
17,03
17,78
Shunday qilib, sem ent xam irida ham m a vaqt ortiqcha suv
mavjuddir. Bu suv bug'langandan so'ng sem enttoshda g ‘ovak va
b o ‘shliqlar hosil b o ‘ladi. Shu bilan sem enttoshning ish kesim i
kichrayadi, m ustahkam ligi pasayadi.
Sem enttoshning g ‘ovakligi beton konstruksiyalarining chidam -
liligiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Suv bug‘lanishi tufayli hosil b o £lgan
Do'stlaringiz bilan baham: |
