O’zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

O’ZBEKISTON QUROLLI KUCHLARINING SHAKLLANISHI VA 
RIVOJLANISHI
18
 
Vatan himoyasi barcha fuqaro, eng avvalo o’zini shu yurt farzandi deb bilgan 
har bir yigit uchun yuksak iftixor hisoblanadi. Shu bois yurt himoyasi tarixning turli 
davrlarida barcha davlat va millatlarning mard, jasur o’g’lonlari uchun muqaddas 
vazifa sanalgan. 
Mamlakatimiz mustaqillikka erishgach buyuk taraqqiyot yo’lidan og’ishmay 
ildamlab bormoqda va o’z oldiga demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini 
barpo etish maqsadini qo’ygan bo’lib, bu ulug’ maqsad yo’lida barcha sohalarda keng 
ko’lamli islohotlar amalga oshirilmoqda. Albatta, har bir davlatning mustaqilligi, 
xavfsizligi, chegaralari daxlsizligini, avvalo, uning armiyasi, Qurolli Kuchlari himoya 
qilishi zarur. Shu bois ham istiqlolning ilk yillaridanoq mamlakatimiz mudofaasini 
kuchaytirish, milliy armimizni tashkil etish va uni rivojlantirish masalasi davlatimiz 
siyosatining eng muhim ustuvor vazifalaridan biri bo’lib qolmoqda. 
 
Tarixga nazar tashlar ekanmiz, Sobiq Ittifoqning parchalanishi oqibatida uning 
hududida endigina o’z mustaqilligini e’lon qilgan aksariyat davlatlar puch xayollarga 
berilib, o’z iqtisodiy, siyosiy, madaniy va harbiy suverenitetlarining bir qismini turli 
18
 
Mirzajonov G’ayrat Tayirjonovich
 - O’zbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi, Harbiy-texnik instituti 

---

65 
bahonalar ostida boshqa davlatlarga berdilar. O’zbekiston esa Birinchi Prezident 
I.A.Karimovning oqilona siyosati va voqealarning ehtimoliy rivojini oldindan ko’ra 
bilish mahorati tufayli harbiy qurilish ishiga jiddiy e’tibor qaratishni o’z burchi deb 
bildi. Bunga nafaqat yosh davlatning o’z Qurolli Kuchlarini tashkil etish borasidagi 
umume’tirof etilgan xalqaro huquqi, balki, avvalo, mintaqadagi, bevosita 
mamlakatimiz chegaralari yaqinidagi murakkab harbiy-siyosiy vaziyat hamda ba’zi 
mamlakatlardagi terrorchi va ekstremistik kuchlarning faollashuvi sabab bo’ldi. Bu 
masalaga Birinchi Prezident I.A.Karimov alohida e’tibor qaratib: “Biz o’z 
armiyamizni tuzamiz. Bu armiya O’zbekiston xalqini, O’zbekiston mustaqilligini 
muhofaza etish qudratiga ega bo’ladi. Hammamiz hayot tajribasidan yaxshi 
bilamizki, jamiyat va tuzum o’zini o’zi himoya etolmas ekan, ichki siyosatda ham, 
tashqi siyosatda ham yaxshi natijaga erisha olmaydi”, deb ta’kidlagan edi [1, 7-b.]. 
Qurolli Kuchlarimizning bosib o’tgan shonli yo’liga diqqat bilan nazar tashlar 
ekanmiz, armiyamizni yaratish jarayoni juda murakkab vaqtga to’g’ri kelganini 
beixtiyor yodga olamiz. Sobiq ittifoqning inqirozga yuz tutishi oqibatida uning 
hududida yuzaga kelgan keskin vaziyat, iqtisodiyotning tanazzulga uchrashi, 
inflyatsiyaning o’sishi, tartibsizliklar, millatlararo va dinlararo mojarolar kelib 
chiqishining oldini olish uchun kechiktirib bo’lmaydigan chora-tadbirlarni amalga 
oshirishni talab etdi. Tashqi tahdidlar, avvalo Afg’onistondagi siyosiy beqarorlik, 
kundan-kunga oshib borayotgan keskinlik ham jiddiy xavf tug’dirar edi. Bu esa qisqa 
davrlarda son jihatdan ixcham, harakatchan, zamonaviy talablarga javob beradigan, 
yaxshi tayyorgarlikka ega bo’lgan armiyani shakllantirishni talab etardi. 
Dastlab 1991 yil 6 sentyabrda Mudofaa ishlari vazirligi tashkil etildi. 
O’zbekiston 
Respublikasi 
Vazirlar 
Mahkamasining 
1991 
yil
25 oktyabrdagi qaroriga binoan, uning xuquqiy maqomi, tarkibiy tuzilishi va 
nizomlari tasdiqlandi. Shuningdek, Mudofaa ishlari vazirligi Bosh shtabi va 
boshqarmalari tuzildi. Keyinchalik Mudofaa ishlari vazirligi Mudofaa vazirligiga 
aylantirildi, uning bo’lim va boshqarmalari shakllantirildi, armiyaning kadrlar 
tarkibini saqlab qolish bo’yicha zaruriy chora-tadbirlar ko’rildi va mamlakatdan 
qurol-yarog’ hamda jangovar texnikalarning olib chiqib ketilishiga chek qo’yildi.