O’zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti

qonunchilik 
texnikasi 
- normativ-huquqiy aktlar loyihalarini tayyorlashning huquq ijodkorligi 
amaliyotiga tayanuvchi va nazariy jihatdan chuqur mushohada etilgan qoidalari va usullari 
tizimi bo’lib, u normativ-huquqiy qoidalar shaqli - mazmuniga to’la va aynan muvofiq 
bo’lishini, normativ matyerialni tushunarli, oddiy hamda oson ilg’ash, kuzatib borishga 
imkon byerishini, tartibga solinadigan masalalarni bekamu ko’st qamrab olinishini 
ta’minlaydi. Qonunchilik texnikasi qoidalarini shakllantirishda tabiiy-texnikaviy fanlar, 
huquqshunoslik ilmining yutuqlari bilan bir qatorda tilshunoslik, informatika nazariyasi kabi 
boshqa fanlar ham muhim manba bo’lib hisoblanadi. 
Huquqiy adabiyotlarda qonunchilik texnikasi nuqtai nazaridan normativ-huquqiy 
aktlar loyihalariga qo’yiladigan eng umumiy talablar mufassal yoritilgan
11
. Qonunchilik 
texnikasi talablari va qoidalariga amal qilish tufayli quyidagi afzalliklarga yerishiladi: 
- muayyan ijtimoiy munosabatlar to’la-to’kis normativ tartibga solinadi, bu boradagi 
bo’sh jihatlar va huquqiy qoidalar bayonidagi kamchiliklar bartaraf etiladi; 
- huquqiy tartibga solish konkretlashadi va aniq belgilanadi; 
- huquqiy aktga kiritilgan normativ qoidalarning mantiqiy izchilligi hamda uzviy 
aloqadorligi ta’minlanadi; 
- normativ akt mazmunida va butun qonunchilik tizimida qarama-qarshilik istisno 
etiladi; o’z ahamiyatini yo’qot-gan va eskirgan aktlarni o’z vaqtida bekor qilish imkoniyati 
yaratiladi; 
- bir toifa ijtimoiy munosabatlarni tartibga soluvchi huquqiy aktlar soni keskin 
11
Qarang: Odilqoriyev X.T. O’zbekiston Respublikasida qonun chiqarish 
jarayoni. - T:, 1995, 183-185-betlar. 

---

151 
qisqaradi; normativ matyerialdan foydalanish, uni bir tizimga solish osonlashadi; 
- huquqiy qoidalar bayoni qat’iy va bir usulda ifoda etiladi; 
- huquqiy-normativ akt tilining ravon, aniq, tushunarli bo’lishiga, huquqiy 
iboralarning bir ma’noda qo’llanilishi va anglanishiga erishiladi. 
Qonunchilik texnikasining muhim ahamiyatga molik jihatlaridan yana biri qonunning 
tili, ifoda uslubi masalasidir. Qonunchilik tili - davlat hokimiyati o’z fuqarolari bilan aloqa 
bog’laydigan rasmiy tildir. Aynan til vositasida davlatning irodasi, u yuritayotgan 
siyosatning mazmuni va mohiyati xalqqa yetkaziladi
12
. 
12
Qonunchilikning tili xususida qarang: Ko’chimov SH.N. O’zbekiston Respublikasida qonunchilik texnikasi: til, uslub, 
huquqiy atamashunoslik. - T:, 1996. 

---

152