O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

15.3. Jinoyatga oid ma’lumotlarni koʻrib chiqish natijasida qabul qilinadigan qarorlar

Jinoyatga oid ma’lumotlarni koʻrib chiqish natijasida quyidagi qarorlardan biri qabul qilinadi:

1) jinoyat ishini qoʻzgʻatish toʻgʻrisida;
2) jinoyat ishini qoʻzgʻatishni rad etish toʻgʻrisida;
3) ariza yoki xabarni tergovga tegishliligiga qarab joʻnatish toʻgʻrisida.
Qabul qilingan qaror haqida arizachiga xabar beriladi.
Jinoyat ishini qoʻzgʻatish haqidagi qaror uchta qismdan, ya’ni kirish, tavsiflash-asoslantirish va xulosa qismlaridan iborat boʻladi.
Jinoyat ishi qoʻzgʻatilganidan soʻng darhol davom etayotgan jinoyatlarni toʻxtatish va takroran jinoyat sodir etilishining oldini olishga, shuningdek, jinoyatning ish uchun ahamiyati boʻlishi mumkin boʻlgan izlari, narsalar va hujjatlarni qayd etish va saqlab qolishga qaratilgan choralar koʻrilishi kerak.
Jinoyat ishini qoʻzgʻatishni rad etish protsessual faoliyatni inkor etilganligi va yakuniy xususiyatga ega boʻlganligi bois, jinoyat belgilari yoʻqligi haqidagi ishonchli ma’lumotlar yoki jinoyat ishi boʻyicha ish yuritishni inkor etuvchi boshqa holatlarning yoxud uni qoʻzgʻatish bosqichidayoq jamoat ta’sirini qoʻllashning oʻzi yetarli ekanligi haqida yetarli xulosa asosida amalga oshiriladi.
Agar jinoyat ishini qoʻzgʻatish shaxsning jinoiy javobgarlikka tortish yoshiga yetmaganligi tufayli rad etilgan boʻlsa, materiallarni voyaga yetmaganlar ishlari bilan shugʻullanadigan komissiyaga yuborilishi mumkin.

15.4. Jinoyat ishini qoʻzgʻatishning qonuniyligi ustidan prokuror nazorati

Tergovga qadar tekshiruv bosqichida ham qonuniylik va adolatni ta’minlash ustidan nazorat mavjud boʻlib, u ikkiga, ya’ni idoraviy va protsessual nazorat turlariga boʻlish mumkin. Idoraviy nazorat, bevosita jinoyat ishini qoʻzgʻatish vakolatiga ega idora va mansabdor shaxslarning rahbarlari tomonidan JPKda koʻrsatilgan va belgilab qoʻyilgan tartib asosida butun faoliyat jarayonida amalga oshiriladi. Protsessual nazorat esa jinoyat ishini qoʻzgʻatish davridan boshlab tegishli hududiy prokuratura idoralari tomonidan amalga oshiriladi.

Jinoyat ishini qoʻzgʻatishning yoki qoʻzgʻatishni rad etishning qonuniyligini prokuror nazorat qiladi. U 1) tergovga qadar tekshiruv organi mansabdor shaxsining, surishtiruvchining, surishtiruv organi boshligʻining, tergovchining jinoyat ishini qoʻzgʻatish toʻgʻrisidagi qarorini bekor qilishga va ish qoʻzgʻatishni rad qilishga; 2) tergovga qadar tekshiruv organi mansabdor shaxsining, surishtiruvchining, surishtiruv organi boshligʻining, tergovchining jinoyat ishi qoʻzgʻatishni rad qilish toʻgʻrisidagi qarorini bekor qilishga va ayni vaqtda ish qoʻzgʻatishga haqlidir (JPKning 337-m.).