O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Mazkur holatni Oʻzbekiston Respublikasi jinoyat-protsessual qonunchiligi asosida tahlil qilgan holda huquqiy baho bering.

XV BOB. JINOYAT ISHINI QOʻZGʻATISH

(Muallif – yuridik fanlar doktori, dotsent D.Mirazov)


Annotatsiya: mavzuni oʻrganish orqali o‘quvchilar jinoyat ishini qoʻzgʻatish bosqichining mohiyatini va uning ahamiyatini tushunishlari, jinoyat ishini qoʻzgʻatishning asoslari va sabablarini bir-biridan farqlashni, jinoyat ishini qoʻzgʻatish, ishni qoʻzgʻatishni rad etish va materiallarni tergovga tegishliligiga qarab joʻnatishni oʻrganib olishlari kerak.

15.1. Jinoyat ishini qoʻzgʻatish bosqichining mohiyati va ahamiyati

Jinoyat ishini qoʻzgʻatish – jinoyat protsessining mustaqil bosqichi boʻlib, unda jinoyat ishini qoʻzgʻatishga vakolatli boʻlgan davlat organlari va mansabdor shaxslar jinoyat haqida kelib tushgan ariza va xabarlarni qabul qilish, koʻrib chiqish va hal etish orqali jinoyat ishini qoʻzgʻatish yoki qoʻzgʻatishni rad etish yoxud tergovga tegishliligi boʻyicha yuborish toʻgʻrisida qarorlardan birini qabul qiladilar.
Jinoyat ishini qoʻzgʻatish bosqichining mazmuni jinoyat haqida berilgan ariza yoki xabar yuzasidan bir qator holatlarni tekshirish va hal etish yuzasidan protsessual faoliyatni oʻz ichiga oladi. Bunda jinoyat haqidagi ariza yoki xabar JPKning 322-moddasida keltirilgan sabablarning qaysi biriga taalluqli, jinoyat haqidagi ariza yoki xabarda keltirilgan ma’lumotlarda jinoyat alomatlari mavjudmi, agarda jinoyat mavjud boʻlsa, u JKning qaysi moddasi boʻyicha kvalifikatsiya qilinishi kerak, qaysi holatlar ariza yoki xabarda keltirilgan faktlarni tasdiqlaydi, tergovga qadar tekshiruv jarayonida JPKning 329-moddasida keltirilgan qaysi tergov va protsessual harakatlarni oʻtkazish lozim, ariza yoki xabar kelib tushgan organ yoki mansabdor shaxs jinoyat ishini qoʻzgʻatish haqidagi masalani hal qilish vakolatiga egami yoki mavjud materiallar tergovga tegishliligi boʻyicha yuborilishi kerakmi, jinoyat ishini yuritishni istisono etadigan holatlar (amnistiya akti, jabrlanuvchi ariza bermaganligi) mavjudmi, jinoyat ishi qoʻzgʻatilgandan soʻng surishtiruv yoki dastlabki tergov oʻtkazishni kimga topshirish lozim, jinoyat faqat jabrlanuvchining shikoyati boʻyicha qoʻzgʻatiladigan (JPKning 325-m.) yoki yarashilganligi munosabati bilan tugatiladigan jinoyatlar (JKning 66¹-m.) turlariga kiradimi kabi savollar hal etilishi lozim.