O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

Dalillarni tekshirish – jinoyat ishi holatlarini to‘g‘ri aniqlash uchun haqiqiy maʼlumotlarning ishonchliligini hamda ular olingan manbalarning sifatini sinchkovlik bilan, har tomonlama va xolisona aniqlash bo‘yicha surishtiruvchi, tergovchi, prokuror va sudning faoliyatidir.

Tekshiruv qo‘shimcha dalillarni to‘plashdan iborat bo‘lib, ular tekshirilayotgan dalillarni tasdiqlashi yoki rad etishi mumkin (Jinoyat-protsessual kodeksining 94-moddasi). Dalillarni tekshirish qo‘shimcha so‘roq, yuzlashtirish, tanib olish uchun ko‘rsatish, ekspertiza tayinlash kabi tergov harakatlari orqali amalga oshirilishi mumkin.

Dalillarni tekshirishning quyidagi belgilarini alohida ta’kidlash mumkin:

• 
  dalil to‘plash natijasida olingan ma’lumotlar turini aniqlash: shaxslar bergan xabarlar (shaxsiy) yoki ma’lumot manbasi narsa va buyumlar (ashyoviy);
  
• 
  olingan dalilni to‘plash usuli va uslubini aniqlash;
  
• 
  mazkur usul va uslublarni qo‘llash vaqti va joyi;
  
• 
  ularning maqbulligi shartlariga rioya qilinganligini aniqlash
  
• 
  isbotlash ishtirokchilarning shaxsiy manfaatlari doirasiga asossiz aralashishga va ularning qonun bilan qo‘riqlanadigan huquqlari buzilishiga yo‘l qo‘ymaslik choralari;
  
• 
  isbot qilish ishtirokchilari doirasini belgilash.
  

Har bir dalil ishga aloqadorligi, maqbulligi va ishonchliligi nuqtayi nazaridan baholanishi lozim (Jinoyat-protsessual kodeksining
95-moddasi).

Dalillarni baholash – surishtiruvchi, tergovchi, prokuror va sudning ishdagi barcha holatlarni sinchkovlik bilan, to‘la, har tomonlama va xolisona ko‘rib chiqishga asoslangan holda qonunga va huquqiy ongga amal qilib o‘zlarining ichki ishonchlari negizidagi faoliyatidir.

6.2. Isbotlashning umumiy shartlari

Isbotlash jinoyat sudlov ishlarini yuritish doirasida o‘tadigan hamda uning vazifalarini hal qilishga yo‘naltirilgan faoliyat sifatida jinoyat protsessual qonuni bilan tartibga solingan. Isbotlash jarayonida fuqarolarning va yuridik shaxslarning huquqlari hamda qonuniy manfaatlari muhofaza qilinishi qonunan kafolatlangan.