O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi indd

ЧОРВАЧИЛИК ИНСТИТУТИ, Уз-
бекистон чорвачилик илмий тадқиқот 
институти — илмий муассаса. Узбеки-
стон Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги 
ҳузуридаги Қишлоқ хўжалиги илмийи.ч. 
маркази таркибида. Тошкент вилояти 
Қибрай туманидаги Қизил Шалола по-
сёлкасида жойлашган. 1939 й. 29 нояб.
да Ўрта Осиё чорвачилик ҳамда отчилик 
стялари негизида ташкил этилган. Инт-
да 23 бўлим (сутдор қорамоллар селек-
цияси ва уларни кўпайтириш ҳамда сут 
и.ч. технологияси; гўштдор қорамоллар 
селекцияси ва уларни кўпайтириш 
ҳамда и.ч. технологияси; қўйчилик ва 
эчкичилик; чўчқачилик ва чўчқа гўшти 
ишлаб чиқариш; паррандачилик, пар-
рандалар селекцияси ва генетикаси; от-
чилик; қишлоқ хўжалиги ҳайвонларини 
озиқдантириш ва б.), махсус тадқиқотлар 
олиб борувчи гурухлар бор. Инт тарки-
бида Қорақалпоғистон Республикаси 
филиали, Тошкент вилоятида «Қизил 
Шалола» тажриба хўжалиги, А. Уса-
нов номидаги ширкатлар уюшмаси 
(гўштдор қорамолчилик ва сантагер-
труда зотли қорамолларни кўпайтириш 
бўйича); «Эркин» ширкатлар уюшмаси 
(маккажўхори селекцияси ва уруғчилиги 
бўйича); Сурхондарё таянч пункти (гўшт 
йўналишидаги қорамолларни урчитиш 

---

www.ziyouz.com кутубхонаси
146
бўйича); Самарқанд лаб. (қораола зотли 
қорамолларни кўпайтириш бўйича); фер-
ментлар ишлаб чиқарувчи лаб., Парран-
дачилик селекциягенетика стяси; Чатқол 
асаларичилик тажриба хўжалиги; бушуев 
зотли қорамолларни тарқатиш корхона-
си; чорва ва парранда зотлари, озуқабоп 
экинлар, чорвачиликни механизациялаш 
бўйича кўргазма павильони; чорвадор-
лар илғор тажриба ва механизаторлар 
малакасини ошириш мактаби фаолият 
кўрсатади. Инт фаолиятининг асосий 
йўналишлари: чорва моллари ва парран-
даларнинг мавжуд зотларини такомил-
лаштириш ва янги зотларини яратиш; 
озуқабоп экинларнинг серҳосил навлари 
ва дурагайларини яратиш; чорвачилик ва 
емхашак етиштиришнинг жадал техно-
логияларини ишлаб чиқиш; чорва мол-
лари ва паррандаларни илмий асосларда 
боқиш, уларнинг маҳсулдорлигини оши-
ришнинг биологик асосларини ўрганиш 
ва 6.
Инт ташкил этилгандан бери сут-
дор бушуев зотли қорамол, жундор 
ва тивит берадиган Ўзбекистон эчки 
зотлари, қораола ва қизил чўл зот-
ли қорамолларнинг 4 тизими, гўшт 
йўналишидаги қорамол зотларининг 
наслдор подаси, қўйларнинг 9 тизими, 
товуқларнинг маҳсуддор 2 та гуруҳи, 
озуқабоп экинларнинг 16 нави ва дура-
гайлари яратилди. Ўтган давр ичида инт-
да 1 акад., 20 дан ортиқ фан дри ва 300 
дан ортиқ фан номзодлари етишиб чикди.
Интда илмий кутубхона, аспиран-
тура, ихтисослашган илмий кенгашлар 
мавжуд. Илмий асарлар, монографиялар, 
тавсияномалар нашр этилади.
Муродилла Аширов.
ЧОРВОҚ (Чорбоғ) — Тошкент ви-
лояти Бўстонлиқ туманидаги шаҳарча. 
Тошкент ш.дан 70 км. Угом тизмасининг 
ён бағрида, Угом дарёсининг Чирчиқ да-
рёсига қуйилиш жойидаги ўнг соҳилида, 
Тошкент — Хўжакент т.й.да жойлаш-
ган. Яқин т.й. станцияси — Хўжакент 
(3 км). Ўртача 892 м баландликда. 1964 
й. Чорвоқ сув омбори ва Чорвоқ ГЭС 
қурилиши муносабати билан бунёд этил-
ган. Ахрлиси 5,5 минг киши (2004).
Ч.да, асосан, қурувчилар ва энер-
гетиклар, 
шунингдек, 
йўлсозлар, 
ҳайдовчилар, корхоналар ишчи ва хиз-
матчилар ҳам яшайди.
Шаҳарча номи («Чорбоғ») тўртта 
боғ маъносини билдиради. Ч.да Чорвоқ 
ГЭС қурилиш бошқармаси, Ўрта Чирчиқ 
ГЭСлар каскади, Бўстонлиқ тумани авто-
мобиль йўллари бошқармаси, автотран-
спорт и.ч. корхонаси каби йирик корхо-
на ва ташкилотлар фаолият кўрсатади. 
«Шамс» фирмаси («Хумсон» минерал 
суви қадокланади) бор. 3 умумий таъ-
лим мактаби, маданият уйи, 2 болалар, 1 
шаҳар кутубхонаси, марказий касалхона 
мавжуд. Ч. ён атрофида болалар ором-
гохлари, дам олиш уйлари, санаторийлар 
ишлаб турибди. Сув омбори соҳилларида 
«Чорбоғ» оромгоҳи, Бекобод, Олмалиқ ва 
Навоий конметаллургия ктларининг дам 
олиш масканлари барпо этилган. Ч.га 
Тошкент — Чорвоқ йўналишида автобус-
лар, Тошкент — Хўжакент электр поезди 
қатнайди.