O'zbekiston Milliy Ensiklopediyasi indd

ЭПИГЕНЕТИК КОНЛАР — фой-
дали қазилма ётқизиқтари бўлиб, улар 
ўзини қамраб олган ётқизиқлардан сўнг 
ҳосил бўлади. Кимёвий ва минерал тар-
киби бу жинсларникидан кескин фарқ 
қилади. Э.к.га титанмагнетит, хромит, 
платина, олмос, апатитларнинг магма-
тик конлари ҳамда слюда, сопол хом 
ашёси, қимматбаҳо тошлар, литий ва 
бериллийнинг пегматит конлари; темир, 
мис, қўрғошин, рух ва бошқалар метал-
ларнинг скарн конлари тааллуқлидир. 
Э.к.нинг энг катта гуруҳини рангли, ка-
мёб, асл ва радиоактив металлар рудала-
ри ҳамда кварц, барит, флюорит, асбест-
нинг гидротермал томирли ва метасома-
тик конлари ташкил қилади. Э.к. ўзини 
қамраб олган жинслар билан бир вақтда 
ҳосил бўлган сингенетик конларнинг 
акси ҳисобланади. 
ЭПИГОНЛИК 
(юн.— 
кейин 
туғилган) — бадиий адабиёт ва санъатда 
янгиликка интилмаслик, анъана шакли-
да пайдо бўлган йўналиш, услуб, жанр 
ҳамда усулларни кўркўрона такрорлаш, 
кўчирмачилик. Э. санъат ва адабиёт на-
муналарини олдинги мазмунмоҳият ва 
эстетик жозибадан айириб, адабиётни 
тинимсиз ўсишўзгариш имкониятидан 
маҳрум қилади. Бор бадиий анъаналарни 
ривожлантиришга уринмаслик, уларга 
ўзгаришлар киритишга интилмаслик, ўз 
йўлидан юришга ботинмаслик орқали 
ижодни қолипга солиш, нусхакашлик 
Э.нинг асосий белгиларидир.
Адабий Э.у ёки бу адабий қараш, мак-
таб ёхуд йўналиш бадиий ижодга туртки 
беролмай, унинг ривожига тўсиқ бўла 
бошлаганида кучаяди. Бадиий дидлар 
алмашаётган, эстетик қарашлар янгила-
наётган даврда Э., айниқса, авж олади. 
Э. ички ва ташқи сингари 2 кўринишда 
бўлади. Ташқи Э. бирор адабиётда мав-

---

www.ziyouz.com кутубхонаси
157
жуд ҳодисалардан нусха олиш, кўчириш 
бўлса, ички Э. бир муаллифнинг ўзини 
ўзи такрорлай бошлашидир. Бади-
ий адабиётни оммавийлаштириш, уни 
ҳаммабоп қилишга уриниш йўлидаги 
ҳаракатлар Э.нинг ёйилишига сабаб 
бўлади. Э. биров қилган бадиий кашфи-
ётни ўзлаштириб олганлиги билангина 
эмас, балки ўқувчилар эстетик дидини 
ўтмаслаштиргани, уларда шахслик хусу-
сиятларини йўқотиб, «оммалик» белги-
ларини кўпайтиргани билан ҳам миллат 
тараққиёти учун хавфлидир.
Қозоқбой Йўлдошев.