O‗zbekiston aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsion texnologiyalar davlat

 
2-Amaliy mashg‟ulot 
Mavzu:
Web serverlar. Mediaserverlar. Komp‟yuterli videoaloqa 
tizimlari
. 
Ishdan maqsad: 
Web serverlar
 bilan tanishish, 
Mediaserver
 tizimlari xaqida 
tushunchaga ega bo’lish, 
Komp’yuterli videoaloqa tizimlari 
bilan ishlash

---

Masofaviy ta‘limda qo‘llaniladigan asosiy vositalaridan biri, interfeysdagi Web 
muhitdir. Bu muhit orqali turli ko‘rinishdagi ma‘lumotlarni birlashtirish va ularni 
istagan masofaga jo‘natish mumkin. Bundan tashqari Web muhit ma‘lumotlarini 
universal ko‘rinishlarini yaratish bo‘yicha keng imkoniyatlarga ega. 
Web muhit yordamida Masofaviy ta‘limning bir necha vazifalarini amalga 
oshirish mumkin: 
-O‘quv va test o‘tkazish vositalarini yaratish
-Istalgan ko‘rinishdagi matnli, grafikli, audio va video materiallari o‘quv 
kurslarini saqlash va namoyish etish
-Tinglovchilarda hosil bo‘lgan javoblarga tezkor javoblarni jo‘natish 
-Hamma tarmoq bo‘yicha yuklanadigan ilovalarni yaratish 
Web muhitda Masofaviy ta‘limni tashkil qilish shuni ko‘rsatdiki, bu 
muhitdagi o‘quv materiallari ang‘anaviy darslik va o‘quv qo‘llanmalaridan farq 
qilgan holda o‘ziga hos hususiyatlarga ega bo‘ladi. SHunday hususiyatlardan biri 
bu o‘quv jarayonini interaktiv vositalar yordamida olib borishdir. 
Media server 
Harakatdagi tasvirlarni va audio axborotni kodlash va dekodlash texnologiyalari
web serverlar tarkibiga harakatlanuvchi videoni kiritish imkoniyatini yaratadi. 
Umuman olganda web hujjatlarni harakatlantiruvchi video bilan tag‘minlash ikki 
xil turdagi modellar bilan amalga oshirish mumkin: 
-Web serverlar va video serverlar funktsiyalarini birlashtirish, 
-Ikki mustaqil lekin o‘zaro bog‘langan serverlarni tashkil qilish. 
Ikkinchi modelg‘ grafikli oqimni boshqarishda juda katta imkoniyatlarga ega 
,u kommunikatsion tarmoqlarning yuklamalarini kamaytiradi. SHuningdek, 
mijozlarga qulay bo‘lgan xizmatni taklif etadi. 
Zamonaviy video serverlar jonli video va audio materiallarni (masalan: jonli 
mag‘ruzani uzatish imkoniyatlariga) ega bo‘lib, ushbu texnologiyani yaratadi. 
Media serverlar web o‘quv materiallarining samaradorligini oshirish uchun 
ham foydalaniladi va turli jarayonni o‘rganishda yordam beradi. 
Media-video va audioni kodlab jo‘natish. 

---

Kompg‘yuterli videokonferentsaloqa tizimlari 
Auditoriyalarda olib boriladigan ang‘anaviy o‘quv jarayonidagi o‘qituvchi va 
student orasidagi muloqot kerakli darajada kompg‘yuterli Video konferensiya 
aloqa Videokonferensiyaning yaratilishi bilan bog‘liq. Audio va video raqamli 
signallarni 
uzatish 
sohasidagi 
zamonaviy 
yutuqlar 
kompg‘yuterli 
Videokonferensiya aloqa tizimlaridan keng foydalanish imkonini beradi. 
Kompg‘yuterli Videokonferensiya aloqa sifati ko‘p jihatdan kompg‘yuterli 
lokal tarmog‘ida ham internet tarmog‘ida ham foydalanuvchilarga o‘zaro aloqa 
yag‘ni, ma‘lumotlarni almashish turiga bog‘liqdir. 
Bu tezlik o‘z navbatida kanalning o‘tkazish darajasi hamda bu kanaldagi 
foydalanuvchilar soniga bog‘liqdir. Afsuski xozirgi paytda talab qilinadigan sifat 
darajasi ma‘lum bir lokal tarmoq ichidagi taminlamoqda. INTERNET tarmog‘ida
bu qoniqarsiz.Sifat darajasi ISDN bilan nomlanadi. 
Zamonaviy kompg‘yuterli video kanferentsiya aloqa tizimlarining asosiy 
vazifalari quyidagilaridan iborat : 

Audio ma‘lumotlarni almashtirish; 

Video ma‘lumotlarni almashtirish; 

Vertual auditoriya doskasini yaratish; 

Klaviatura orqali matnli ma‘lumotlarni kiritib muxokamani tashkil etish; 

Fayllarni jo‘natish; 

Amaliy dasturlardan birgalikda foydalanish; 

Ko‘p tomonlama konfrentsiyalardan foydalanish;
Masofaviy ta‘lim uchun o‘quv uslubiy materiallar. 
Masofaviy ta‘lim tinglovchisi fan dasturlari chop etilgan yoki Elektronik 
ko‘rinishdagi darsliklar va o‘quv qullanmalar (darslik,mashqlar to‘plami ) 
laboratoriya ishlarini bajarish uchun qullanmalar va boshqalar . SHuningdek 
mashg‘ulotlar bo‘yicha ishlash tashkil qilish uchun uslubiy qullanmalarni o‘z 
ichiga olgan o‘quv uslubiy narsalarga ega bo‘lish kerak. 
Masofaviy ta‘limda o‘quv kusining eng to‘la varianti quyidagilardan iborat 
bo‘ladi. 

---


Nazorat materiallar; 

Nazariy bilimlarni to‘g‘rilash uchun topshiriqlarni bajarish misollari va 
eng ko‘p uchraydigan xatoliklarni taxlili kursatilgan material; 

Vertual laboratoriya ishlari; 

Ma‘lumotnomalar va Glossorlar. Glossorlar - ( fanning yil bo‘yicha tarixan 
rivojlanishi).; 

Bilimlarni rivojlantirish va test o‘tkazish tizimlari. 
O‘kuv kursining har bir tashkil qiluvchisi o‘rganilayotgan soxasi va ushbu
kurs o‘rganilayotgan ta‘lim yunalishiga bog‘liq xolda turli tarzda amalga oshiradi. 
Masalan: Texnikaviy ta‘lim yo‘nalishlari uchun praktikum mashqlar to‘plami 
iqtisodiyot topish yo‘nalishlari uchun interaktiv o‘yinlar ko‘rinishida bo‘lishi 
mumkin.