O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi

Ommaviy  bibliografik  axborotlashtirish
Ommaviy bibliografik axborotlashtirish axborot talabgorlarining
keng qatlamini ijtimoiy muhim mavzularga oid ma’lumotlar bilan
xabardor  qilishdir.  Uning  maqsadi — umumiy  bilim  olishga  va
mustaqil bilim olishga ta’sir etish. Ommaviy bibliografik axborot-
lashtirish  mazmuniga  ko‘ra  universal  xarakterga  va  umumta’lim
yo‘nalishiga  ega.  U  kutubxona  tashabbusi  bilan  mustaqil  yoki
boshqa tashkilotlar bilan birgalikda o‘tkaziladi. Masalan, axborot-
resurs  markazlari,  ommaviy  axborot  vositalari,  maktablar,  turli
tashkilot  va  muassasalar  bilan  hamkorlikda.  Uning  shakllari:
yangiliklar kartotekasi; yangi adabiyotlar bulleteni; yangi kitoblar,
vaqtli  matbuot  nashrlari  va  boshqa  hujjatlar  ko‘rgazmasi;  yangi

---

191
adabiyotlarning ko‘riklari va yangi kitob kunlari; yangi adabiyot-
larning og‘zaki bibliografik sharhlari; yangi kitoblarga bag‘ishlangan
plakatlar  va  xatcho‘plar;  axborot  kunlari  va  boshqalar.
Bunday tadbirlar an’anaviy bo‘lishi bilan birga avtomatlashgan
usulda ham olib boriladi. Bunda, albatta, elektron kataloglar va
ma’lumotlar bazasi muhim o‘rin tutadi. Axborot-resurs markaz-
larida,  kitob  savdosi  tashkilotlarida  iste’molchilarni  muntazam
yangi  hujjatlar  bilan  tanishtirib  borish  maqsadida  yangi  ada-
biyotlar ko‘rgazmalari va ochiq ko‘riklari o‘tkazib turiladi. Ko‘rik-
ko‘rgazmalar doimiy bo‘lishi bilan birga, undagi hujjatlar mun-
tazam  yangilanib  turiladi.  Og‘zaki  bibliografik  sharhlar  ham
mustaqil  yoki  boshqa  tadbirlarga,  masalan,  yangi  adabiyotlar
ko‘rgazmasiga  qo‘shimcha  tadbir  sifatida  qo‘llaniladi.  Sharhda
qiziqarli  yangi  hujjatlar  haqida  keng  axborot  beriladi.  Axborot
kunlari  bibliografik  axborotlashtirishning  kompleks  usuli  bo‘lib,
kitobxonlar  guruhining  bir  xil  toifasiga  mo‘ljallangan.  Axborot
kunlarida ma’lum  bir vaqt  mobaynida kutubxona  fondiga kelib
tushgan  barcha  yangi  adabiyotlar,  vaqtli  matbuot  nashrlari,
elektron  hujjatlar  namoyish  etiladi.  Bu  tadbir  ichida  ko‘rik-
ko‘rgazmalar, og‘zaki bibliografik sharh, suhbat va maslahatlar,
axborot  bulletenlari  qo‘llaniladi.