O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi

Ijtimoiy-siyosiy  kompleksga  oid  MBX
Ijtimoiy-siyosiy mavzudagi so‘roqlar qat’iy mas’uliyat bilan
bajariladi.  Ma’lumotlar  axborotga  berilgan  so‘roq  xarakteriga
mos  guruhlashtiriladi.  Eng  ko‘p  tarqalgan  so‘roqlar  quyi-
dagilardan iborat: aniqlovchi bibliografik ma’lumotlar; faktografik
ma’lumotlar;  mavzuli  bibliografik  ma’lumotlar;  manzilli
bibliografik ma’lumotlar.
Aniqlovchi  bibliografik  so‘roqlarni  bajarishda  Davlat  va
hukumat  organlari  tomonidan  qabul  qilingan  hujjatlarning
bibliografik ma’lumotlari aniqlanadi. Bunday so‘roqlarni umumiy
bibliografik  kartoteka,  ma’lumotlar  bazasi,  huquqiy  axborot
bo‘yicha ma’lumotlar banki, rasmiy nashrlar va boshqa turdagi
axborot resurslari bajaradi. So‘roqlarni berishda yo‘l qo‘yiladigan
xatolardan  eng  ko‘p  uchraydigani  OAVlari  orqali  berilayotgan
axborotni  noto‘g‘ri  tushunish  oqibatida  yuz  beradi.  Bunday
holda,  albatta,  kitobxon  bilan  suhbat  davomida  uni  to‘g‘ri
tushunishga  yordam  berish  zarur.  Faktografik  so‘roqlarni  baja-
rishda,  asosan,  u  yoki  bu  tarixiy  voqeani,  siyosiy  hodisalarni,
siyosiy va jamoat arboblari shaxsiga oid ma’lumotlarni, olimlar
va  ularning  faoliyatiga  oid  savollar,  mamlakatlar  nomlarining
o‘zgarishi bilan bog‘liq so‘roqlar, davlat ramzlariga oid so‘roqlar
uchraydi.  Ularni  bajarishda  ma’lumotnoma  nashrlar,  qomus-
nomalar,  katalog  va  kartotekalar  yordam  beradi.  Mavzuli
bibliografik  so‘roqlar  biror-bir  ijtimoiy  fanlar,  tarixiy  shaxslar,
davlat  arboblari,  siyosiy  arboblar,  mamlakat  tarixi,  iqtisodi,
siyosatiga  oid  mavzularni  tashkil  etadi.  Bunday  so‘roqlarni
bajarishda  mavzuning  mazmuni,  maqsadi,  kitobxonning  siyosiy
bilim darajasi, tayyorgarlik darajasi, axborot manbalarining to‘-
liqlik va ilmiylik darajasi, dolzarbligi hisobga olinadi. Bunda ham

---

189
katalog  va  kartotekalar  tizimidan,  bibliografik  qo‘llanmalardan
foydalaniladi. Ayniqsa, tarixiy mavzudagi so‘roqlarni bajarishda
uning  hozirgi  kun  uchun  ahamiyati  alohida  o‘rganiladi.