O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi

Bibliografik ma’lumot turli so‘roqqa beriladigan bibliografik
axborotdir,  u turlicha bo‘ladi: adresli (nashrning fonddagi o‘rnini
ko‘rsatish  uchun  berilgan  ma’lumot),  aniqlovchi  (bibliografik
tavsifidan  noaniqlik  yoki  qo‘shimcha  ma’lumotni  talab  etgan
holda  berilgan),  mavzuli  (biror-bir  mavzu,  masala,  muammoga
oid).  MBXning  mazmunini  kitobxon  talabi  yoki  so‘rog‘i,  ax-
borotni qidirish, bibliografning javobi tashkil etadi. Bibliografik
qidirish bibliografik faoliyatning negizini tashkil etadi. So‘roqlarni
bajarish  tezligi  va  sifati  bibliografning  kasbiy  bilimi  darajasiga,
kitobxon bilan munosabatda bo‘la olish qobiliyatiga, MBXning
sifatiga,  bibliografning  zamonaviy  axborot  texnologiyalari  bilan
erkin ishlay olishiga bog‘liq. Bularning hammasi o‘ziga xos dasturni
(algoritmni)  tashkil  etadi.  Bu  dastur  quyidagi  bosqichlardan
iborat:
·
axborotni qidirishga tayyorgarlik ko‘rish — so‘roqni qabul
qilish,  hisobga  olish,  tahlil  qilish,  mavzuni  va  maqsadini  aniq
shakllantirish, kitobxonni qiziqtirgan masala bo‘yicha xabardor-
ligini o‘rganish, shu paytgacha mavzu bo‘yicha bilgan ma’lumot-
lari,  so‘roqning  dolzarbligini  aniqlash;
·
qidiruv manbasini modellashtirish — so‘roq mazmuniga mos
manbalarni  aniqlash  (o‘quv  adabiyotlari,  ommaviy  nashrlar,
ma’lumotnoma nashrlar va b.);
·
qidirishning mukammal yo‘lini tanlash — manbalar orasi-
dan  eng  zarurini  va so‘roqqa  mosini  ajratib  olish;
·
qidirish dasturini amalga oshirish — so‘roqqa javob beruvchi
axborotni olish, agar ma’lumot yozma ravishda talab etiladigan
bo‘lsa, uni tayyorlash. Murakkab mavzudagi ma’lumotlar nusxasi
saqlab qolinadi.
Kitobxonlarning bibliografik va axborot madaniyatini takomil-
lashtirish  uchun  ish  so‘ngida,  albatta,  axborot  manbalarini
ko‘rsatish  lozim.

---

186