O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi

Yakka  tartibda  bibliografik  axborot  berish
Yakka tartibda bibliografik axborot berish aniq bir kitobxon,
axborot talabgorining doimiy qiziqishiga ko‘ra bibliografik axborot
bilan  ta’minlashdir.  Ayniqsa,  mahalliy  o‘zini  o‘zi  boshqarish
rahbarlari, tashkilot va muassasalarning rahbarlari, madaniyat va
san’at  xodimlari,  sog‘liqni  saqlash  va  maorif  xodimlari,
tadbirkorlar  uchun  alohida  yakka  tartibda  bibliografik  axborot
xizmati tashkil etiladi. Bu axborot xizmati qat’iy va muntazam
tor, aniq mavzular asosida olib boriladi. Yakka tartibda bibliografik
axborotlashtirishning  shakllari:  og‘zaki  xabar  berish  (yuzma-
yuz  yoki  telefon  orqali),  to‘plam  yoki  papka  tayyorlash,  faks
yoki  elektron  pochta  orqali  ma’lumot  jo‘natish.

---

193
Yakka  tartibda  axborot  berish  obyektlari  ko‘p  bo‘lmaydi.
Ular tanlab olinadi. Ularni bibliografik xizmat ko‘rsatish bo‘limi
xodimlari  suhbat  davomida,  anketa  o‘tkazish  yo‘li  bilan,  bir,
yarim yil mobaynida ishlash jarayonida aniqlab, ajratib oladilar.
Axborot  tezkorlik,  dolzarblik  va  hozirjavoblik  xususiyatiga  ega
bo‘lishi  shart.  Ba’zida  axborot  maxsus  qog‘ozlarda  yoki
kartochkalarda  jo‘natiladi.  Unda  hujjatning  bibliografik  tavsifi,
qisqacha annotatsiya yoki sharh beriladi. Bular to‘planib, maxsus
kartoteka shakllanadi. Muntazam ravishda abonentdan xizmatning
darajasi haqida fikr yig‘ib borish lozim. Yakka tartibda axborot
xizmati  ko‘rsatishning  ta’sirli  shakli  axborotni  tanlab  tarqatish
(AÒÒ)  va  rahbarlarga  differensial  xizmat  ko‘rsatishdan  iborat.
Bu,  asosan,  rahbar  xodimlar  uchun  qo‘llaniladi,  uni  an’anaviy
shaklda ham, avtomatlashgan shaklda ham amalga oshirish mumkin.
Bibliografik axborotlashtirish sohasida olib boriladigan ishlar ham
boshqa faoliyat turlari kabi kutubxonaning ish rejasida ko‘rsatiladi.
Kutubxonada,  albatta,  bibliografik  axborotlashtirishga  yordam
beruvchi ma’lumot apparati — abonentlar kartotekasi va yig‘ma
yoki xizmat kartotekasi tuziladi. Abonentlar kartotekasida quyidagi
bo‘limlar  bo‘lishi  kerak:
— yakka bibliografik axborotlashtirish abonentlari — familiyalar
alifbo tartibida joylashtiriladi;
— guruhli  bibliografik  axborotlashtirish  abonentlari — tash-
kilot va muassasalarning nomlari alifbo tartibida, ichida abonent-
larning familiyasi alifbo tartibida joylashtiriladi;
— yakka bibliografik axborot uchun mavzular alifbo tartibida;
— guruhli bibliografik axborot uchun mavzular alifbo tartibida.
Bibliograf olib boradigan yig‘ma kartotekada quyidagi bo‘limlar
tashkil  etiladi:  abonentlar  (yakka,  guruhli  va  ommaviy  axborot
abonentlari alohida ko‘rsatiladi); mavzular (doimiy mavzularning
alifbo tartibida). Bibliograf kartotekada doimiy so‘roqlarni alohida
belgilab  boradi,  boshqa  tashkilotlar,  OAV  bilan  hamkorlikda
faoliyat  yuritishda  zarur  manba  hisoblanadi.  Ish  hisobi  maxsus
daftarda olib boriladi. Uning ko‘rinishi, bo‘limlari kutubxonada
belgilangan tartibda yuritiladi.