Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Pikirlesiń
!
Ózbekstan Prezidenti 2018-jılı yanvarda mámleket tariyxında 
dáslepki ret Ózbekstannıń shet mámleketlerdegi elshileri menen 
ashıq sóylesiw formasındaǵı májilisin ótkerdi. Ne dep oylaysız, 
bunıń zárúrligi nede?
Ǵárezsizlikti bekkemlew, elimizdiń qáwipsizligi, turaqlılıǵı hám 
rawajlanıwı hár tárepleme shet mámleketler menen diplomatiyalıq 
baylanıslardıń jolǵa qoyılıwı menen baylanıslı edi. Ózbekstan Respub-
likası sırtqı siyasat sisteması Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyası, 
Ministrler Kabinetiniń 1992-jılı may ayındaǵı «Ózbekstan Respublikası 
Sırtqı isler ministrligi xızmetin shólkemlestiriw máseleleri haqqında»ǵı 
hám 1994-jılı mart ayında qabıllanǵan «Ózbekstan Respublikası Sırtqı 
isler ministrligi xızmetin jetilistiriw haqqında»ǵı qararları tiykarında 
qáliplestirildi. 1996-jılı «Ózbekstan Respublikası Sırtqı siyasiy xızmetiniń 
tiykarǵı principleri haqqında»ǵı nızam qabıllandı.
2012-jılı sentyabrde Ózbekstan Respublikası «Sırtqı siyasiy xızmeti 
koncepciyası» járiyalandı. Ózbekstan Respublikasınıń Sırtqı siyasiy 
xızmeti koncepciyası — bul mámleket sırtqı siyasatınıń principleri hám 

---

112
strategiyalıq tiykarǵı baǵdarların, xalıqaralıq maydandaǵı maqset hám 
wazıypaların, Ózbekstan milliy máplerin alǵa ilgeriletiw mexanizmlerin 
belgilep beretuǵın kózqaraslardıń tutas sisteması bolıp esaplanadı. 
Bul Koncepciyada Oraylıq Aziya regionına ayrıqsha itibar qaratılǵan 
hám «Ózbekstannıń turmıslıq áhmiyetli mápleri usı region menen 
baylanıslı» ekenligi rásmiy túrde tán alınǵan. Onda Oraylıq Aziya óziniń 
áhmiyetli geosiyasiy jaylasıwı hám mineral shiyki zat resurslarınıń 
úlken qorlarına iye ekenligi sebepli dúnya kóleminde kúshli itibar 
obyektine, iri mámleketlerdiń strategiyalıq mápleri duslasatuǵın aymaqqa 
aylanıp baratırǵanı aytılǵan. Sonday-aq, dúnyanıń iri mámleketleri 
tárepinen regionda alıp barılıp atırǵan óz ara báseki inabatqa alınıp, 
«Oraylıq Aziya mashqalaları sırtqı kúshlerdiń aralasıwısız, regiondaǵı 
mámleketlerdiń ózleri tárepinen sheshiliwi zárúr» degen pikir bayan 
etilgen. Koncepciyada Ózbekstannıń tınıshlıqtı súyiwshi siyasat júrgiziwi, 
áskeriy-siyasiy bloklarda qatnaspawı, hárqanday mámleketler aralıq 
strukturalar áskeriw-siyasiy blokǵa aylanǵan jaǵdayda, olardan shıǵıw 
huqıqın ózinde saqlap qalıwı aytıp ótilgen.
Este saqlań
!
«Ózbekstan Respublikası xalıqaralıq qatnasıqlardıń tolıq huqıqlı 
subyekti bolıp esaplanadı. Onıń sırtqı siyasatı mámleketlerdiń 
suverenli teńligi, kúsh qollanbaw yaki kúsh penen qáwip tuwǵızbaw, 
shegaralarınıń qol qatılmaslıǵı, kelispewshiliklerdi tınısh jol menen 
sheshiw, basqa mámleketlerdiń ishki jumıslarına aralaspaw hám 
xalıqaralıq huqıqtıń ulıwma tán alınǵan basqa qaǵıydalarına hám 
normalarına tiykarlanadı». 
Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyası, 17-statya
.
Este saqlań
!
Koncepciyada tómendegi qaǵıydalar belgilep qoyıldı: «Ózbek-
stan ózin qońsı mámleketlerdegi qurallı qarama-qarsılıqlarǵa 
ushırawınıń aldın alıw maqsetinde tiyisli sharalardı kóredi; óz 
aymaǵında shet mámleketlerdiń áskeriy bazaları hám obyektleriniń 
jaylastırılıwına jol qoymaydı; Ózbekstan Respublikası Qurallı 
Kúshleri shet eldegi tınıshlıq súyiwshi operaciyalarda qatnaspaydı».