Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Atamalar túsindirmesi
:
Konfessiya
— (
lat.
– tán alıw, bildiriw) diniy isenimi, inanımı; 
sonıń menen birge mázheb mazmunına iye túsinik.
Tolerantlıq
— (
lat.
— sabır-taqat, shıdam) ózgelerdiń pikir-
ideyaları, isenimi, sezimleri, turmıs tárizi hám minez-qulqına 
salıstırmalı sabır-taqatlı bolıw, biyparwa qarawı; keńpeyillik.
Seminariya 
— xristian shirkewleri ushın ruwxanıylar tayar-
laytuǵın oqıw ornı.
?
Soraw hám tapsırmalar
:
1. Búgingi kúnde Ózbekstanda qansha diniy shólkemler bar?
2. Konfessiyalar aralıq qatnasıqlar degende neni túsindińiz?
3. Diniy keńpeyillikti kepillikleytuǵın huqıqıy-normativlik hújjetlerdi 
sanap beriń.
4. Diniy keńpeyillik principlerin aytıp beriń.
Bunı oqıń
!
«Búgingi sessiya qatnasıwshılarına BMSh Bas Assambleyasınıń 
«Aǵartıwshılıq hám diniy keńpeyillik» dep atalǵan arnawlı rezo-
lyuciyasın qabıl etiw usınısı menen múrájáát etpekshimen. Bul 
hújjettiń tiykarǵı maqseti — hámmeniń bilim alıw huqıqın tá-
miyinlewge, sawatsızlıq hám qalaqlıqqa shek qoyıwǵa járdemle-
siwden ibarat. Usı rezolyuciya keńpeyillik hám óz ara húrmetti 
bekkemlew, diniy erkinlikti támiyinlew, isenim bildiriwshilerdiń 
huqıqın qorǵaw, olardıń kemsitiliwine jol qoymawǵa járdemlesiwge 
qaratılǵan». 
Shavkat Mirziyoevtiń BMSh Bas 
Assambleyasınıń 72-sessiyasındaǵı sózinen.

---

71
 
V BAP.
 BILIMLENDIRIW SISTEMASÍ REFORMALARÍ HÁM 
KADRLAR TAYARLAW 
10-tema.
 Ulıwma hám orta arnawlı bilimlendiriw sisteması
Ǵárezsizliktiń dáslepki jıllarında bilimlendiriw sisteması
. Mádeniy-
aǵartıwshılıq rawajlanıwınıń eń áhmiyetli negizi — bilimlendiriw siste-
ması bolıp esaplanadı. Sebebi, zaman talaplarına juwap beretuǵın, 
aldınǵı ilim-texnika, texnologiya jetiskenliklerin iyelep alǵan kadrlardı 
jetistirmesten jámiyetti jetilistirip bolmaydı. Ózbekstanda 1992-jılı 
2-iyulde «Bilimlendiriw haqqında»ǵı nızam qabıllandı. Bul hújjette 
bilimlendiriw tarawındaǵı mámleketlik siyasattıń tiykarǵı principleri, 
bilimlendiriw sisteması, onıń basqa-
rıw quramı, pedagog xızmetkerlerdiń 
wazıypa hám minnetlemeleri anıq 
belgilep berildi. Ǵárezsizliktiń dás-
lepki jıllarında 10 mıńnan aslam 
xalıq 
bilimlendiriw 
xızmetkerine 
mámleketlik úyleri, 22 mıńnan as-
lam xızmetkerge bolsa shólkem 
hám mákemeler ıqtıyarındaǵı úyler 
biypul menshiklestirilip berildi. 50 
mıńnan artıq pedagog xızmetkerge 
jeke qurılıs ushın jer maydanları ajıratıldı. Awıllarda jasaytuǵın pedagog 
xızmetkerlerdiń barlıǵı kommunal xızmet ushın tólemlerden azat etilgen 
bolsa, qalalılar onıń 50 % muǵdarında tólep bardı. Keyin ala kommunal 
xızmet boyınsha bul jeńillikler aylıq is haqılarına qosıp beriletuǵın 
kompensaciya menen almastırıldı.
1992-jıldaǵı nızam tiykarında ulıwma bilimlendiriw basqıshları:
I basqısh — baslanǵısh tálim (1 — 4-klass);
II basqısh — tiykarǵı (tayanısh) mektep (4 — 9-klass);
III basqısh — joqarı orta mektep (10 — 11-klass).
Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisiniń 1996-jılı dekabrdegi qararı 
menen 1-oktyabr — «Muǵallimler hám ustazlar kúni» dep belgilendi hám 
de bul kún bayram sıpatında demalıs kúni dep járiyalandı. 
Mektep imaratı. 1991–2000-jıllar.

---

72