Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Este saqlań!
«Hámme ushın hújdan erkinligine kepillik beriledi. Hárbir 
insan qálegen dinge iseniw yaki heshqanday dinge isenbew huqıqına 
iye. Diniy kózqaraslardı májbúriy túrde tańıwǵa jol qoyılmaydı».
Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyası, 31-statya.

---

67
Ózbekstan sıyaqlı kóp konfessiyalı mámlekette milletleraralıq tatıwlıq 
hám diniy keńpeyillik jámiyetlik-siyasiy turaqlılıq hám rawajlanıwdı 
támiyinlewdiń tiykarǵı shártlerinen biri. Diniy keńpeyillik elimizde 
rawajlanıp atırǵan demokratiyalıq jámiyettiń tiykarǵı principlerinen
bolıp, házirgi kúnde 16 diniy konfessiya óz ara tatıwlıqta xızmet etpekte.
Ministrler Kabineti janındaǵı Din isleri boyınsha komitet dindarlar 
talapların qanaatlandırıwǵa járdemlesip kelmekte. 2007-jılı Islam Birge 
islesiw Shólkeminiń bilimlendiriw, ilim hám mádeniyat máseleleri 
boyınsha strukturası — AYSESKO tárepinen «Tashkent — Islam máde-
niyatı paytaxtı» dep járiyalandı. Bul Ózbekstan mámleketiniń dinge 
bolǵan múnásibetiniń nátiyjesi bolıp tabıladı. 
Diniy keńpeyillik principleri.
Ózbekstanda ornaǵan diniy keńpeyillik 
tómendegi faktorlar menen belgilenedi:
Birinshiden
, respublikadaǵı barlıq millet hám elat wákilleri hám 
de hár túrli diniy konfessiyalar xızmetinde óz ara húrmet, sabır-taqat, 
keńpeyillik principlerin en jaydırıwda ámeliy jumıslar alıp barılmaqta.
Ekinshiden
, milliy hám diniy keńpeyillik ózbek mádeniyatı hám de 
mentalitetiniń ajıralmas bólegi bolıp esaplanadı. Ózbekstanda diniy keń-
peyillik boyınsha alıp barılıp atırǵan siyasat demokratiyalıq ózgerislerdi 
hám social-ekonomikalıq rawajlanıwdı tezlestiriwge, basqa milletler, 
dinler hám mádeniyatlarǵa húrmetsizlik jaǵdaylarınan, ekstremizm for-
malarınan jıraq bolǵan haqıyqıy demokratiyalıq jámiyetti qurıw faktorına 
aylanıwına, jámiyette milletleraralıq hám dinleraralıq tatıwlıqtıń saq-
lanıwına imkan jaratpaqta.
Úshinshiden
, milletleraralıq hám konfessiyalar aralıq qatnasıqlardaǵı 
birlesiw xalıqlardıń ruwxıy baylıǵınıń deregi bolıp esaplanadı hám mám-
leketlerdiń siyasiy hám social-ekonomikalıq rawajlanıwına unamlı tásir 
kórsetedi. Túrli mádeniyat hám din wákilleri ortasındaǵı ushırasıwlar 
kelisim hám óz ara isenimge erisiw jollarınan biri bolıp esaplanadı.
Tórtinshiden
, qánigelerdiń pikirinshe, bir-birinen parıqlanıwshı 
2 keńpeyillik túsinigi bar: 
formal 
— sırtqı kórinistegi keńpeyillik hám 
ishki 
— pozitiv keńpeyillik. Formal túrdegisi basqa adamnıń diniy iseni-
mine bolǵan shıdamlılıqtı, oǵan qarsı gúrespewdi ańlatsa, ishki — 
unamlısı bolsa basqa dinlerdi jaqsı biliwdi de talap etedi. Búgingi kúnde 
Ózbekstanda hár eki kórinistegi keńpeyillik ámelde óziniń tolıq kórinisin 
tapqan.

---

68