O‘zbek poetikasi asoslari

Baytga asoslangan she’r shakllari:

• G‘azal Fard
• Qasida Muammo
• Mustazod Lug’z
• Ruboiy Ta’rix
• Tuyuq

G’azal

(ar.) – oshiqona so‘z, ishq izhor qilish, ayollarni madh etish ma’nolarini bildirib, Sharq mumtoz she’riyatida keng tarqalgan lirik janr hisoblanadi. G‘azal 3 baytdan 19 (21) baytgacha hajmda bo‘ladi va a-a, b-a, d-a, e-a… tarzida qofiyalanadi. Turkiy adabiyotda 5-10 baytli g‘azallar ko‘p uchraydi. Adabiyotshunoslikda g‘azal janri haqida ilk ma’lumot Shams Qays Roziyning “Al-mo‘jam” asarida (13-a.) keltirilgan.

G’azal turlari:

1.Oddiy yoki odatiy g’azal (qofiyalanishi: a-a, b-a, d-a, e-a…)

2. G‘azali husni matla’ (qofiyalanishi: a-a, a-a, b-a, d-a…)

3. G‘azali qit’a (qofiyalanishi: b-a, d-a, e-a…) – Almaiy, Hamza, Sobir Abdulla

4. G’azali musajja’ (ikkinchi baytdan boshlab ichki qofiya qo‘llaniladigan) – Navoiy, Bobur