O‘zbek maqomi tarixi va nazariyasi” fanidan ma’ruzalar matni 1-mavzu: 1-modul. Fanga kirish. Maqomlar tarixidan

a) Maqomlargacha mavjud bo‘lgan kuylar haqida

Maqomlargacha mavjud bo‘lgan kuylarning urlari va shakllari masalasi al-Forobiy zamonidan boshlab - XVIII asrlargacha yozilgan musiqiy risolalarda yoritib kelindi. “Kuy va uning ashula shakllari” deyilganda Markaziy Osiyo va Xuroson xalqlari musiqa madaniyatida bastakorlik an’analari masalasini tushunish mumkin.

Qadimiy kuylarning nomlari “Alhon” bo‘lib, u arabcha “lahn” so‘zining ko‘pligi iborasi bilan atalgan.

X – XIII asrlarda “Alhon” 3 turda bo‘lishi mumkinligi ko‘rsatiladi:

Alhoni mullaza – (lazzatbaxsh kuylar). Bunday musiqa asarlari go‘zallikni ifodalab, inson kayfiyatini ko‘taruvchi kuylar deb sanaladi.