O'yinlar nazariyasining zamonaviy matematika va iqtisodiyotda tutgan o'rni


i strategiyasining  strategiya ustidan  qat'iy hukmronligi -  uning to'lov matritsasining  i



Download 0,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/21
Sana07.07.2022
Hajmi0,7 Mb.
#755381
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   21
 i
strategiyasining 
strategiya ustidan 
qat'iy hukmronligi

uning to'lov matritsasining 

chi qator 
qatordan elementlari bo'yicha 
qat'iy 
kattadir
(zaif hukmronlik qat'iy bo'lmagan tengsizliklarga mos keladi). Ikkinchi 
o'yinchi 
𝐵
uchun ham xuddi shunday: agarda ikkinchi o'yinchining 

strategiyasi 
strategiyasidan ustun (dominant) bo'lsa. 


Boshqa o'yinchilarning strategiyalari muvozanat (sobit) profiliga kirganda, 
Nesh muvozanatida har qanday o'yinchining strategiyasi 
maksimal daromadni
ta'minlaydi. 
𝑖
dan tashqari barcha o'yinchilar strategiyalarining muvozanat 
qiymatlarini fiksirlaymiz. U holda uning to'lov funktsiyasi 
̃

)

)
bir o‟zgaruvchili funksiya – uning strategiyalari, Nesh bo‟yicha muvozanati esa 
strategiya 
bu funksiyaning argmaksimumi, ya'ni 
̃


ni 
maksimallashtiruvchi strategiyalar to'plamidir. 
Ta'rif 3.2.
𝑖
o'yinchining 
reaksiya
akslantirishi
(eng yaxshi yechim 
akslantirishi) – bu 


 
to'plam bo‟lib, barcha 

lar uchun quyidagi 
tenglik o‟rinli bo‟ladi: 

) { 



)
∈ 

)}
 
Kiritilgan tushunchalarni misollarda ko'rib chiqamiz. Quyidagi to‟lov 
matritsalari bilan tasvirlangan bimatritsali o'yinni qaraymiz: 
,
Eng yaxshi yechim akslantirishi yordamida ushbu o'yindagi Nesh 
muvozanatini topamiz. Bunday akslantirish har bir o'yinchi uchun quyidagicha 
quriladi. Avvalo qaralayotgan o'yinchining maksimal to'lovi qidiriladi, so‟ngra 
raqibining strategiyasi fiksirlanadi. Bunda, raqibning fiksirlangan strategiyasida 
o'yinchining to'lovi (yutug‟i) ni maksimallashtiradigan va eng yaxshi yechim bo‟la 
oladigan strategiyalar to'plami qaraladi. 
Buni birinchi o'yinchi misolida ko'rsatamiz. Unga raqib bo‟lgan ikkinchi 
o'yinchining uning birinchi strategiyasiga eng yaxshi javobini topamiz (birinchi 
o'yinchining ikkinchi o'yinchi 1-strategiyasiga javobi), bizda: 
( )
- ya‟ni 
ikkinchi o'yinchining 1-strategiyasi uchun birinchi o'yinchi 3-strategiya bilan javob 
berishi eng maqbul bo‟lib hisoblanadi. Xuddi shunday birinchi o'yinchining 
ikkinchi o'yinchining boshqa strategiyalariga eng yaxshi javoblarini topamiz: 
( )

( )
va 
( )
. Ikkinchi o'yinchi uchun: 
( )



( ) * +

( )
va 
( )
. E‟tibor beramizki, birinchi 
o'yinchining ikkinchi strategiyasiga ikkinchi o'yinchi ikkita strategiyadan biri bilan 
javob bera oladi - birinchi yoki uchinchi - mumkin bo'lgan maksimal bir xil 2 birlik 
yutuqga ega bo‟ladi. 
Ko'rib chiqilayotgan o'yindagi Nesh muvozanati – bu o'yinchilarning hech 
biri bir tomonlama chetlanishdan foyda ko'rmaydigan vaziyatdir. Eng yaxshi javob 
akslantirishi nuqtai nazaridan, bu ta'rif quyidagicha yoziladi: muvozanat - bu 
shunday strategiyalar profiliki, unda raqibning muvozanat strategiyasida har bir 
o'yinchining strategiyasi uning eng yaxshi yechim to'plamiga kiritilgan. 
Misolimizga qaytamiz. Bu yerda muvozanat holat {3; 2} - birinchi o'yinchi 
uchun 3-strategiya ikkinchi o'yinchining 2-strategiyasiga eng yaxshi javobdir, 
ikkinchi o'yinchi uchun esa 2-strategiyasi raqibining uchinchi strategiyasiga eng 
yaxshi javob bo‟ladi. 
Taklif etilayotgan algoritmni yanada oddiyroq tasvirlash mumkin. 
O‟yinchilarning bir juft to'lov matritsalarini batafsil ko'rib chiqaylik. Bimatritsali 
o'yinlarning normal shakli tushunchasiga ko'ra, birinchi o'yinchining strategiyalari 
to'lov matritsalarining qatorlariga mos keladi; ikkinchisining strategiyalari esa - 
ustunlarga. Shunday qilib, ikkinchi o'yinchining fiksirlangan strategiyasiga birinchi 
o'yinchining eng yaxshi javobini qidirish uchun biz 2-o'yinchining ushbu 
strategiyasiga mos keladigan ustun raqamini fiksirlashimiz va birinchi matritsadagi 
ushbu ustunning elementlari orasidagi eng kattasini topishimiz kerak. 
Ushbu maksimal qiymat joylashgan qatorlar nomeri birinchi o'yinchining 
ikkinchisining strategiyasiga eng yaxshi javoblari to'plamini shakllantiradi. Xuddi 
shunday, birinchi o‟yinchining fiksirlangan strategiyasiga mos ravishda ikkinchi 
o'yinchining eng yaxshi javobini qidirish uchun uning to'lov matritsasi qatoridan 
barcha maksimal qiymatlarni topish kerak (qator birinchi o'yinchining fiksirlangan 
strategiyasiga mos holda tanlanadi). 
Oldingi misoldagi matritsalar juftligini yana bir bor ko'rib chiqamiz. 
𝐴
matritsadagi ustunlarning har biridagi eng katta elementlarni qaragan edik, endi esa 
𝐵
matritsada - har bir qatordagi eng katta elementlarni qaraymiz: 



Ko'rib turganimizdek, birinchi matritsada ajratib ko‟rsatilgan elementlar 
joylashgan qator nomerlari birinchi o'yinchining bu elementlar ustun raqamlariga 
mos keladigan strategiyalariga eng yaxshi javoblar to'plamini tashkil qiladi: 
( )

( )

( )
va 
( )
.
Xuddi shunday, ikkinchi o'yinchi uchun, satrlarni ustunlar bilan va aksincha 
almashtirilishini hisobga olgan holda ajratib ko‟rsatilgan elementlar joylashgan 
ustun nomerlari ikkinchi o'yinchining ushbu elementlarning qator raqamlariga mos 
keladigan strategiyalariga eng yaxshi javob to'plamlaridir: 
( )

( ) * +

( )
va 
( )

Va bu element (uchinchi qator, ikkinchi ustundagi) har ikkala matrisada ajratib 
ko‟rsatilgan bo'lib, u Nesh muvozanatiga mos keladi (

Download 0,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish