O’simliklarni himoya qilish kafedrasi o’simliklarni biologik himoya qilish

Dendrobatsillin. Paxtachilikda dendrobatsillin, 30 mlrd. spora/g preparati keng qo’llanilgan. Keyinchalik preparatning tarkibida 60 va 100 mlrd. spora/g bo’lgan formalari ham ishlab chiqarilgan. Bu preparat sporali kristall hosil qiluvchi bakteriya – Bacillus thuringiensis subsp. dendrolimus (sotto) ning IV serotipi asosida ishlab chiqariladi. U kulrang kukun bo’lib, asosan sporalar va inert to’ldirgichlardan tashkil topgan. Dendrobatsillinning preparat formalari, zararkunanda turlari va ekinlarga qarab, gektariga 0,8 dan 4 kg ga qadar qo’llanilib, er mexanizmlari yoki aviatsiya yordamida, gektariga 100-200 l suspenziya holida purkaladi. Dendrobatsillin qishloq xo’jalik ekinlari zararkunandalari hisoblangan tangachaqanotlilardan karam kuyasi, karam oqkapalagi va boshqa zararkunandalarga qarshi ham qo’llaniladi.
Lepidotsid P (BA-3000 EA/mg). Preparat Bt subsp. kurstaki spora va kristallari asosida yaratilgan. XX asrning 80-yillari laboratoriya sharoitida un parvonasi epizootiyasi davrida E.R.Zurabova kasallangan qurtlardan Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki ning Z-52 shtammini ajratgan. Preparat dastlabki shaklining konsentratsiyasi 100 mlrd. spora/g titridan iborat bo’lgan . Bu bakteriyaning boshqa kenja turlaridan farqi – subsp. kurstaki 1 spora hisobidan 2-5 kristall endotoksin hosil qilishdir. Bu preparat g’o’za va boshqa ekinlar hamda mevali va manzarali daraxtlar barg kemiruvchi kapalaklar qurtlariga qarshi qo’llash uchun tavsiya etilgan. Lepidotsid g’o’zada ko’sak qurtiga qarshi gektariga 1 kg normada, 200 l suyuqlik sarflangan holda, 1980-1985 yillari sinab ko’rilgan. Bunda uning biologik samaradorligi 85-90% ga etgan. Uning stabillangan, titri 70 mlrd spor/g bo’lgan yangi kukun formasi 1990 yili M.V.Shternshis va E.R.Zurabova hamkorligida yaratilgan. Yangi preparat formasining farqi – tarkibidagi kaolin suvda eruvchi ingredient bilan to’liq almashtirilganidir. U konsentrlangan lepidotsiddan uzoq muddat saqlanishi bilan ham farqlanadi.
Lepidotsid, SK (BA-300EA/mg). Lepidotsidning Berd biopreparatlar zavodida ishlab chiqilgan yangi, suyuq preparativ shakli – suspenzion konsentrat – 1999 yili RF davlat katalogiga kiritilgan. Bu preparat shaklining afzalligi – zamonaviy texnik vositalar UQXP (UMO, aerozol generator) yordamida suspenziya holida qo’llanilishidir. Preparat karam, olma, tok va boshqa o’simliklar tangachaqanotli zararkunanda hasharotlariga qarshi kurash uchun mo’ljallangan.