|
Mehnat ta’limi yo’nalishi IV kurs VII semestrda “SERVIS
XIZMATI ” fаnidаn
1. Sabzavotlar ulaming turlari tarkibi ozuqaviy qiymati.
2.Asosiy usulda qaynatish, dimlash va bug'da pishirish
nima bilan tavsiflanadi
3.Mahsulotlar tarkibidagi rang beruvchi va hid beruvchi
moddalar issiqlik ta'sirida qanday o'zgaradi
4.Zamonaviy issiqlik ishlovi berish asboblari haqida
ma'lumot bering.
5.Meva va sabzavotlarni pasterizatsiyalash haqida ma'lumot
bering.
JAVOBLAR:
1. SABZAVOTLAR ULAMING TURLARI TARKIBI OZUQAVIY
QIYMATI.
Karam. Sabzavotlardan karam o‘z tarkibidagi dar-
mondorilar", shakar, oqsil, mineral tuzlari bilan
ahzmiyatl'idir. Qizil uzak, oq o‘zak, savoy karamlari bir
xil ishlovdan o‘tadi. Uning chiriga'n barglari, ifloslangan
yerlaridan tozalanib, turtib chiqqan o‘zagi chopib
tashlanadi va yuviladi. Uzagi bo‘ylab ikki yeki to‘rtga
bo‘linib o‘zagi kesib olinadi. Agar karam ka-palak yoki
kapalak qurti bilan zararlangan bo‘lsa, 50—60 misqol osh
tuzi eritilgan 1 litr sho‘r suvga 15—20 daqiqa solib
qo‘yiladi.
Bunda
suv
yuziga
suzib
chiqqan
zararkunandalar olib tashlanib, karam bo‘lak-lari toza
suada yana bir bor yuviladi. Ishlovdan o‘t-gan karam
qo‘lda yeki mashina yordamida to‘g‘raladi.
Somoncha. To‘rtga, oltiga bo‘linib tayyorlangan karam
ko‘ndalangiga somoncha shaklida to‘g‘raladi. Dimlash,
borshchlar, (sibircha va flotcha borshchdan tashqa-ri),
karam kotleti, salatlar uchun ishlatiladi.
Kvadrat (shashka). Karam ko‘ndalangiga 2—2,5 sm qilib,
so‘ng uzunasiga kvadrat yoki shashka shaklini berib
kesiladi. Shchilar,- flotcha va sibircha borshch, ragular,
sabzavotli suyuq ovqatlar uchun ishlatiladi.
Pall-acha. Mayda karamlar o‘rtasidan ikkiga bo‘linadi.
So‘ngra radiusi bo‘yicha bir necha bo‘lakka bo‘linib
taiyorlanadi. Uni pishirish uchun, avval yuzaki pishirib
so‘ng qovurish uchun ishlatiladi.
2.ASOSIY USULDA QAYNATISH, DIMLASH VA BUG'DA
PISHIRISH NIMA BILAN TAVSIFLANADI
O’zbek milliy suyuq oshlarini tayyorlash usuli boshqa
milliy taomlarni tayyorlash usulidan ma’lum darajada
farqlanadi. O’zbek milliy suyuq oshlarining ko’pchiligi bir
qozonda mahsulotlar pishish xususiyati va vaqti hisobga
olinib, ketma-ket solishga asoslangan holda tayyor holga
keltiriladi. Ba’zan mahsulotlarning pishish sharoitlari
to’g’ri kelmaganda, ular chala yoki to’la pishirib qo’yilishi
ham mumkin.Lekin har bir mahsulotning pishgan
suyuqligi va o’zi shu taomda birga qaynatilib, tayyor holga
keltiriladi.
O’zbek milliy suyuq oshlarini tayyorlash va dasturxonga
tortishda o’ziga xos ko’kat va ziravorlarni ishlatish ularning
xushxo’rligini
hamda
tashqi
ko’rinishidagi
farqni
aniqlaydi.O’zbek milliy taomlari o’choq va qozonlar,
shuningdek o’tin, ko’mir, tabiiy gaz, elektr hamda boshqa
issiqlik manbalaridan foydalangan holda tayyorlanishi
mumkin.
O’zbek milliy suyuq oshlarini dasturxonga tortish ham
boshqa suyuq oshlarni tortishdan farqlanadi. Ular asosan
kosalarga solib, tagiga kichik taqsimcha qo’yib tortiladi.
Ba’zi suyuq oshlar rayxon, jambil, kashnich, yalpiz va
hokazolar ishlatilishi mumkin. Ba’zi suyuq oshlarga qatiq
berilishi shart. Ayrim hollarda taomlarga tuyilgan qora
murch bilan mayda to’g’ralgan bosh piyoz ham berilishi
mumkin.
Parhez taomlari uchun oliy navdagi mahsulotlar
hamda sanoat korxonalarida ishlab chiqarilgan parhez
konservalari, rezavor-meva sharbatlari, konsentratlarini
ishlatish mumkin. Ko'p parhez taomlari uchun
ziravorlar, har xil maza beruvchi mahsulotlar,
tarkibida ko'p miqdorda o'tkir maza beruvchi yoki
ekstraktiv mahsuloti bo'lgan, yog'liq va birlashtiruvchi
to'qimasi ko'p bo'lgan mahsulotlarni uning tarkibiga
yangi rezavor-mevalar, sabzavotlar, meva sharbatlari, sut
va sut mahsulotlari, o'simlik yog'i, yangi baliqlar kiriti-
lishi shart.
Parhez taomlarini tayyorlashdaissiq ishlov berish
usullaridan suvda pishirish, bug'da yoki oz suvda
dimlab
pishirish
ko'proq
qo'llaniladi.
Ba'zan
pishirilgandanso'ngqovurish shkafida yuzaki qobiq hosil
qilib olinadi. Ba'zi hollarda esa pishgan mahsulot
qovurib ham olinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
