O’simliklar fiziologiyasi

Qishki qurg‘oqchilik.
Daraxtlar va butalarning qishlovchi poyalari qor yuzasida qolib ketsa 
qishda ular kuchli suvsizlikka uchrashi mumkin va qurib qoladi. Chunki o‘simliklarda barglarning 
tukilishi sababli ular orqali boradigan transpiratsiya tuxtagani bilan daraxtlarning poyalari va tanasidagi 
yasmiqchalar orqali suvning bug‘lanishi ro‘y berib to‘radi. Yasmiqchalar orqali bug‘langan suvning 
miqdori barglar orqali bo‘ladigan transpiratsiya ko‘rsatkichidan ancha kam, ammo muzlagan tuproqdan 
ildizlar suv shima olmaydi. Buning natijasida suv balansi buziladi. Shuning uchun ham quyosh nurlari va 
o‘zoq-davomiy shamol natijasida hamda kunlar ravshan bo‘lgan holatda o‘simliklar tomonidan suvning 
yuqotilish darajasi 50% va undan ortiq bo‘lishi va ular qurib qolish tufayli ulishi mumkin. Masalan oktabr 
oyidan to martgacha dub shoxlaridagi suv 52 foizdan 41 foizga kamaysa yasenda 50 foizdan 36 foizga, 
gledichiyda-70 foizdan 36 foizga kamayadi. 
Daraxtlarning kuzgi barg to‘kishi, bu ularning qishki qurg‘oqchilikka tayyorgarligidir. Bundan 
tashqari daraxt shoxlari qalin pukak bilan qoplanadi. Pukak bir yillik va o‘t o‘simliklarda bo‘lmaydi. 
Daraxt tanalaridagi buyraksimon kosachalar ham suv yig‘ishi natijasida daraxtlarninger yuzi organlariga 
xavf soluvchi qishki qurg‘oqchilikdan saqlaydi. Igna bargli va doimiy yashil o‘simliklarda juda qalin 
kutikula qatlami hosil bo‘ladi. Ular barglarni suv yo‘qotishdan muhofaza qiluvchi qattiq holatga kelishiga 
sababchi bo‘ladi. 
Qishki-bahorgi “kuyishlar”.
Qish quyoshli bo‘ladigan hududlarda daraxtlar shoxlarining janubiy 
tarafida va yosh poyalarda kuyish belgilari kuzga tashlanadi. Chunki o‘simlikning pukaklanmagan 
qismlari quyosh nurlari ta’sirida qiziydi va qish vaqtida sovuqqa chidamlilikni yo‘qotadi hamda kechasi 
bo‘ladigan sovuqqa chidamaydi. Buning natijasida shoxlar va poyalarda kichik yoriqlar paydo bo‘ladi. 
Ushbu yoriqlardan esa kasallikka sabab bo‘luvchi mikroorganizmlar kirishi mumkin. Binobarin 
o‘simliklarning qishda zararlanishi, hattoki nobud bo‘lishiga sababchi omillar turlicha bo‘lishi mumkin.