O‘rтa maxsus, kasb-hunar тa’limi markazi



Download 0,71 Mb.
bet114/134
Sana16.12.2022
Hajmi0,71 Mb.
#888922
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   134
Bog'liq
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta maxsus ta’lim vazirligi O

Savol va topshiriqlar

1. Qo‘shimchalarda shakldoshlikni izohlang.


2. Qo‘shimchalarda ma’nodoshlik deganda nimani tushunasiz?
3. Qo‘shimchalarda zid ma’nolilik deganda nimani tushunasiz?
4. Asosdosh so‘zlar qanday yasaladi?
So‘Z YASALISHI


34-dars. So‘Z YASALISHI HAQIDA UMUMIY
MA’LUMOT


Darsning maqsadi:
a) ilmiy maqsad: o‘quvchilarning ongida o‘zbek tilida so‘z yasalishi yuzasidan bilim va malakalar hosil qilish;
b) o‘quvchilarni sharm-hayoli va andishali bo‘lish ruhida tarbiyalash.


1-topshiriq. Tarbiyali, tarbiyasiz, tarbiyalanmoq so‘zlaridagi so‘z yasovchi qo‘shimchalarni toping. Ulardagi umumiy holatlarni izoh­lang.
2-topshiriq. Qo‘lbola, qo‘lqop, qo‘larra so‘zlaridagi so‘z yasalish hodisasini tushuntiring.

Tilning lug‘at tarkibi doimo o‘zgarishda, rivojlanishdadir.


Ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy sohalarda paydo bo‘lgan yangi-yangi tushunchalarni nomlash ehtiyoji tufayli tilda yangi so‘zlar paydo bo‘ladi.
Yangi so‘zlar ikki xil yo‘l bilan vujudga keladi: 1. Har bir tilning o‘z ichki imkoniyati asosida. 2. Boshqa tillardan so‘z olish asosida.
Har bir tilning ichki imkoniyati asosida yangi so‘zlarning hosil qili­nishida shu tilda oldin mavjud bo‘lgan so‘zga qo‘shimcha qo‘shish usuli yoki so‘z qo‘shish usuli katta ahamiyatga ega. Masalan, kompyuter hayotimizga kirib kelishi munosabati bilan uning nomi ingliz tilidan to‘g‘ridan to‘g‘ri olingan. Endi «kompyuter bilan ishlovchi shaxs» tu­shunchasini ifodalash ehtiyojini qondirish uchun kompyuter so‘ziga o‘zbek tilida oldindan «ma’lum mashg‘ulot bilan shug‘ullanuvchi shaxs» ma’no­sini ifodalovchi -chi qo‘shimchasidan foydalanildi. Kompyuterchi «kompyuter bilan shug‘ullanuvchi shaxs» ma’nosini bildirdi.


Tilda oldin mavjud bo‘lgan so‘zga ma’lum yasovchi vositalar qo‘shish bilan yangi so‘z hosil qilinishiga so‘z yasalishi bodisasi, shunday hodisani o‘rganadigan tilshunoslik bo‘limiga esa so‘z yasalishi deyiladi.

Demak, so‘z yasalishi atamasi ikki ma’noda: a) so‘z yasalishi hodisasi ma’nosida va b) so‘z yasalishi hodisasini o‘rganuvchi tilshunoslik bo‘limi ma’nosida qo‘llaniladi.





Download 0,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   134




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish