O‘rтa maxsus, kasb-hunar тa’limi markazi

O‘ylang: Тo‘ldiruvchilar faqat kesimga bog‘lanadimi?
Тayanch tushunchalar: mustaqil to‘ldiruvchi, nomustaqil to‘ldiruvchi, kelishikli to‘ldiruvchi, ko‘makchili to‘ldiruvchi, vositali to‘ldiruvchi, vositasiz to‘ldiruvchi.

Quyidagi berilgan maqolning mag‘zini chaqing, to‘ldiruvchilarni aniqlang.

Soyning suvini bahor toshiradi,
Odam aqlini bilim oshiradi.


76-mashq. Mashqni ko‘chiring. Тo‘ldiruvchilarni topib, ularning ifodalanishiga diqqat qiling. So‘ngra uning turini ayting.


Ma’naviy boylik

Qadriyat atamasi keng bo‘lib, voqelikdagi hodisalarning ijtimoiy va madaniy ahamiyatini ifodalash uchun ishlatiladi. U inson faoliyatidagi rang-barang narsalar, tabiat hodisalari, qadriy muno­sabatlar uchun manba sifatida namoyon bo‘lishi mumkin. Demak, u insonning kundalik hayotida, ongining shakllanishida muhim ahamiyatga egadir.

Qadriyatlar mazmuni xilma-xil turga bo‘linib, turmushning barcha tomonlarini qamrab olgan. Faylasuf olimlar qadriyatlarni xarakteriga ko‘ra turlicha tasnif etadilar. Bir guruh olimlarning fik­riga ko‘ra, ular «hayot qadriyatlari» va «madaniyat qadriyat­lari»dan iborat. Ikkinchi guruhdagilar esa madaniyatning an’anaviy bo‘linishiga asoslanib, qadriyatlarni ham «moddiy» va «ma’naviy» tarzda tasnif etadilar. Uchinchi guruh olimlar qad­riyat­larni «moddiy» va «ma’naviy» va «ijtimoiy-siyosiy» turlarga ajratishadi.
Yoshlarning ma’naviy madaniyatini shakllantirish­da ikkinchi guruh tasnifiga asoslanish maqsadga muvofiq, chunki hozirgi jamiyat talabiga javob beruvchi yoshlarda har ikkala guruhga xos qadriy sifatlar mujassam bo‘lmog‘i lozim. (I. Rahimov)


77-mashq. O‘qing. Nomustaqil to‘ldiruvchilarni aniqlab, ular ishtirok etgan gaplarni daftaringizga ko‘chirib yozing.

1. Biz jurnalist deganda, faoliyati hamma vaqt ham ko‘zga tashlana­vermaydigan zahmatkash va kamtarin muharrirlar, noshirlar, zamonaviy axborot vositalarining ishchi-xizmatchilarini ko‘z oldimizga keltiramiz. 2. Vatanimiz erishgan yutuqlarda, hayotimizda amalga oshirilayotgan, faxr-u g‘urur qilishga arziy­digan o‘zgarishlarda jurnalistlarning hissasi bor. 3. Bugun biz yangi hayot qurayotgan ekanmiz, hayotning o‘zi jamiyatimizda hanuz saqlanib kelayotgan ba’zi munosabatlarni tubdan o‘zgartirishga da’vat etayotganini anglab olishimiz kerak. 4. Hayotimizda demokratik tushun­chalarni qaror toptirish uchun bel bog‘lagan insonlardan o‘z burchini sidqidildan ado etishlari talab qilinadi. 5. Mehnat taqsimoti yuksak maqsad­larga erishishimiz yo‘lida biz uchun har tomonlama ma’qul bo‘ladi.

(Gazetadan.)