O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi à. Rafiqov, H. Vahobov, A. Qayumov, Sh. Azimov amaliy geografiya

Bilimingizni sinab ko‘ring:
1. J. Gottmanning geosiyosatga qo‘shgan hissasi nimalardan iborat?
2. Xausxoferning «geosiyosat» to‘g‘risidagi fikr-mulohazalari haqida
so‘zlab bering.
3. Kommunikatsion nazariyaning ma’nosi nimadan iborat?
51-§. ANGLIYA—AMERIKA GEOSIYOSATI RIVOJLANISHINING
ASOSIY YO‘NALISHLARI
Geosiyosat rivojlanishidagi uchinchi bosqichning boshlanish
davri dunyo geostrategik holatini tubdan o‘zgartirishi bilan ifoda-
landi. Ushbu bosqichda ikki asosiy yo‘nalish ajratiladi. Birinchi
yo‘nalish — «bir quli dunyo» klassik, global geosiyosat sxemala-
rining davom etishi bilan, ikkinchi yo‘nalish esa boshqa tartibga
tayanuvchi «asosiy geosiyosat paradigmalari»ga bog‘liq holda rivoj-
lanadi.
134
?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Angliya—Amerika geosiyosatining birinchi yo‘nalishi doirasi-
dagi vaziyat tahlili Rossiya imperiyasining barham topishi va
geosiyosat ziddiyatlarining tugashini bildiradi. Markaziy Yevropa
asta-sekin G‘arbiy Yevropa bilan qo‘shilishi, unga intilishi mum-
kin. G‘arbiy Yevropa bilan Markaziy Yevropa davlatlari o‘rtasida-
gi yaqinlashish Shimoliy Atlantika harbiy bloki doirasida amalga
oshmoqda.
Turkiya, Eron va Pokiston yangi qator «bufer davlatlar»ning
vujudga kelishi sababli, mustahkam himoya chizig‘iga ega bo‘ldilar.
Bunday holat Rossiya bilan u egallashga intilayotgan janubiy den-
giz portlari o‘rtasidagi ko‘rinmas masofani ancha yiroqlashishini
ta’minlaydi va Rossiyani sobiq Ittifoqqa xos «ulkan davlat» bo‘li-
shiga to‘sqinlik qiladi. 
Z. Bjezinskiy
«sovuq urush» xavfi tugagan-
dan keyingi davrda geosiyosiy aloqalarning rivojlanishi bashoratini
tadqim etadi. U sobiq Sovet Ittifoqining parchalanib ketishi
Yevrosiyo yuragida geosiyosiy vakuum hosil bo‘lishiga olib keldi,
deb ta’kidlaydi.
Z. Bjezinskiy Rossiyaning harbiy-siyosiy salohiyatini qisqar-
tirishda Ukrainaning roli katta bo‘lishi mumkinligini ta’kidlab
o‘tgan. Shuning uchun ham AQShning asosiy geosiyosiy vazifa-
si — bu Ukrainani Rossiya ta’siridan ajratish va Yevropa ta’siriga
kiritishdan iboratdir. Geosiyosiy tafakkurning mana shunday ko‘ri-
nishi Pensilvaniya universiteti professori 
E. Rubinstayn
yondashu-
viga ham xosdir.
Professor E. Rubinstayn dunyoni oltita asosiy geosiyosiy
mintaqaga bo‘ladi:
1. AQSh boshchiligidagi Shimoliy Amerika. U dunyoda eng
qudratli