Organik kimyo

3-tajriba. Galoidlarni aniqlash.

Birikma tarkibidagi galoidlar molekulada kovalent bog’ orqali bog’langanligi uchun organik moddalarni yondirish yoki Stepanov usuliga ko’ra qaytarish yo’li bilan aniqlanadi.

1. Belshteyn reaksiyasi. Bir bo’lak mis to’rning bir uchini alangada qizdirib, so’ngra sovuting. Mis to’rning qizdirilgan joyiga 2-4 tomchi xloroform tomizib, alangaga tuting. Bunda alanga ko’kish tusga kiradi.

2Cu + O₂ → 2CuO

5CuO + 2CHCl₃ → CuCl₂ + 4CuCl + 2CO₂ + H₂O

2. Stepanov reaksiyasi. Quruq probirkaga 1-3 ml C₂H₅OH, 1-2 tomchi xloroform va kichik Na metali bo’lakchasi solinadi. Vodorod ajralib chiqishi to’xtagach, aralashmaning xajmiga teng miqdorda suv qo’shilib, unga HNO₃ tomiziladi va muhit pH-1,5-6 ga keltiriladi. So’ngra aralashmaga kumush nitrat eritmasidan 2-3 tomchi tomiziladi, oq cho’kma tushishi kumush xloridning hosil bo’lganligini ko’rsatadi.

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂

CHCl₃ + 2H₂ → HCl + CH₄

C₂H₅ONa + HCl → C₂H₅OH + NaCl

NaCl + AgNO₃ → AgCl + NaNO₃