Органик бирикмаларнинг тузилиши ва реакцион қобилияти 1-қ

Х.С. Тожимуҳамедов


Органик бирикмаларнинг тузилиши ва реакцион қобилияти
1-қисм. Молекулада атомларнинг Ўзаро таъсири.


қўлланмада органик бирикмалар тузилишининг замонавий назарияси, кимёвий боғлар ва уларнинг характеристикаси, молекулада атомларнинг ўзаро таъсири ва унинг мода хоссаларида акс этиши, органик моддаларнинг кислотали ва асосли хоссалари каби материаллар сода ва тушунарли тарзда баён қилинган.
Қўлланма кимёни чуқур ўргатувчи махсус синфлар, лицейлар ва кимёгар-бакалавр мутахассислигини олувчи олий ўқув юртлари талабаларига мўлжалланган.


Тақризчилар:

Киме фанлари номзоди, доцент Йўлдошев А.М.

Мирзо Улуғбек номли Ўзбекистон миллий Университети.

Педагогика фанлари номзоди, доцент Умаров М.И.

Низомий номли Тошкент Давлат Педагогика Университети.


Маъсул муҳаррир:

Киме фанлари доктори, профессор Аҳмедов қ.Н.

1. Сўз боши

Органик моддаларнинг тузилиш билан рекцион қобилияти ўртасидаги боғланиш бир томондан молекуланинг тузилиши, ундаги атомларнинг бир-бирига таъсири, кислотали ёки асосли хусусияти тўғрисидаги маълумотларни ўз ичига олса, иккинчи томондан реакция механизмлари тўғрисидаги тушунчаларни ўз ичига олади.

Ўқувчига тақдим қилинаётган ва юқоридаги маълумотларнинг биринчи қисмини ўз ичига олган Ушбу қўлланма муаллифининг Ўзбекистон Миллий Университети кимё факультети талабаларига ўқийдиган лекцияларнинг баёнидир. Унда А.М.Бутлеровнинг органик бирикмалар тузилишининг ҳозирги замон назарияси асосида кимёвий боғнинг тузилиши ва характеристикалари, углерод атомининг валент ҳолатлари, молекуладаги атомларнинг ўзаро таъсири ва бу таъсирнинг модда хоссларида акс этиши ва х.к. каби масалалар баён қилинган.
Материаллар иложи борича сода, оддий тилда берилган бўлиб, органик кимёни ўрта мактаб даражасида билган ўқувчи ёки олий ўқув юрти талабаси учун тушунарлидир. Ҳар бир мавзу сўнгида унинг учун мисоллар ва уларнинг ечимлари берилган ва материални ўзлаштиришни янада осонлаштиради.
Берилаётган материалларнинг органик кимёни яхши тушунишда кимё фанини чуқур ўрганишга ҳаракат қилаётган махсус синф, лицей ёки олий ўқув юртларида билим олаётган талабалар учун зарурлигига шубҳамиз йўқ.
Қўлланма тўғрисида фикр ва мулоҳазалар билдирилади, деб умид қиламиз.

Муаллиф.