Axborot xavfsizligi deb, ma’lumotlarni yo‘qotish va o‘zgartirishga yo‘naltirilgan tabiiy yoki sun’iy xossali tasodifiy va qasddan qilinuvchi ta’sirlardan har qanday tashuvchilarda axborotning himoyalanganligiga aytiladi. Ilgarigi havf faqatgina konfidensial (mahfiy) xabarlar va hujjatlarni o‘g‘irlash yoki nusha olishdan iborat bo‘lsa, hozirgi paytdagi havf esa kompyuter ma’lumotlari to‘plami, elektron ma’lumotlar, elektron massivlardan ularning egasidan ruhsat so‘ramasdan foydalanishdir. Bulardan tashqari, bu harakatlardan moddiy foyda olishga intilish ham rivojlandi.
Axborotning ximoyasi deb, boshqarish va ishlab chiqarish faoliyatining axborot havfsizligini ta’minlovchi va tashkilot axborot zahiralarining yaxlitligi, ishonchliligi, foydalanish osonligi va mahfiyligini ta’minlovchi qatiy reglamentlangan dinamik texnologik jarayonga aytiladi.
Axborotni himoyalashning maqsadlari quyidagilardan iborat:
axborotning kelishuvsiz chiqib ketishi, o‘g‘irlanishi, yo‘qotilishi, o‘zgartirilishi, sohtalashtirilishlarning oldini olish;
shaxs, jamiyat, davlat havfsizliligiga bo‘lgan havf - xatarning oldini olish;
axborotni yo‘q qilish, o‘zgartirish, soxtalashtirish, nusha ko‘chirish, to‘siqlash bo‘yicha ruhsat etilmagan harakatlarning oldini olish;
- hujjatlashtirilgan axborotning miqdori sifatida huquqiy tartibini ta’minlovchi, axborot zahirasi va axborot tizimiga har qanday noqonuniy aralashuvlarning ko‘rinishlarining oldini olish;
axborot tizimida mavjud bo‘lgan shaxsiy ma’lumotlarning shaxsiy mahfiyligini va konfidensialligini saqlovchi fuqarolarning konstitutsion huquqlarini himoyalash;
davlat sirini, qonunchilikka mos hujjatlashtirilgan axborotning konfidensialligini saqlash;
- axborot tizimlari, texnologiyalari va ularni ta’minlovchi vositalarni yaratish, ishlab chiqish va qo‘llashda sub’ektlarning huquqlarini ta’minlash.
Axborot xavfsizligi.Axborot xavfsizligining dolzarblashib borishini axborotning strategik resursga aylanib borishi bilan izohlash mumkin. Zamonaviy davlat infratuzilmasini telekommunikatsiya va axborot tarmoqlari hamda turli xildagi axborot tizimlarini tashkil etilib, axborot texnologiyalari va texnik vositalar jamiyatning turli jabhalarida keng qo‘llanilmoqda (iqtisod, fan, ta’lim, harbiy ish, turli texnologiyalarni boshqarish va x.k.)
Do'stlaringiz bilan baham: |