O’quv materiallar

Atrof muhitni muhofaza etishni biotexnologik usullari

• 
  CHiqindisiz texnologik jarayonlarni yaratish;
  
• 
  odam va hayvonlarda kasalik chaqiruvchi mikroorganizmlarga qarshi kurashuvchi preparatlarni yaratish;
  
• 
  Zararkunandalar va kasalliklarga chidamli bo‘lgan o‘simlik navlarini yaratish;
  
• 
  O‘simlik zararkunandalari va kasalliklarga kurashishning biologik usullarini yaratish;
  
• 
  O‘simliklar bakterial o‘g‘itlari va o‘sishni rag‘batlantiruvchi vositalarni yaratish;
  
• 
  Gen muhandisligi usullari orqali mikroorganizmlar ishtirokisiz atmosferadagi azotni o‘zlashtiruvchi o‘simliklar kulturasini yaratish;
  
• 
  Oqava suvlarni aerob va anaerob usullar bilan biologik tozalash;
  
• 
  Oqava suvlarning individual kimyoviy elementlarini selektiv tozalash;
  
• 
  Qattiq chiqindilarni boshqarilgan kompostirlash;
  
• 
  Pestitsidlar va va boshqa kimyoviy ifloslanishlardan tuproqni detoksikatsiyalash;
  

- Metallar biosorbsiyasi.


Biotexnologiyaning ekologik muammolari
- Qattiq chiqindilarni yo‘qotilishi (mitsellallardan, produtsentlar biomassasidan);
- Suyuq chiqindilarni tozalash (kultural suyuqlik chiqindilaridan tozalash);
- Gazli chiqindilarni yo‘qotish.


Biotexnologik sanoatning ekologik xavfli bioob’ektlari va maxsulotlari
1. Mikroorganizmlarnio‘stirishdaquyidagilargae’tiborberishkerak:
− apparatura germetikligi;
− fermenter va o‘tkazuvchi trubalarni apparat materialiga nisbatan inert bo‘lgan maxsus moddalar bilan domiy ravishda sterilizatsiya etish;
− genetik usullar: geni modifikatsiyalangan faqat ma’lum ozuqa muhitida o‘sadigan va tashqi muhitga tushganda halok bo‘ladigan bioob’ektni yaratish;
− fizik usullar: fermentyorda simob ustuning bosimidan (sim.ust.bos.) bir necha millimetrga (mm) past bosimni hosil qilish, natijada atmosferaga produtsentlarni ajralishi oldi olinadidi.
− tashqi muhitdagi mikroorganizmlarni aniqlovchi usullar, sexlarda sinamalar olinadi va ularga zondlar tushuriladi.
2. Antibiotiklar ekologik jihatdan zararli mahsulotlar turiga kiradi. Ular sanoat korxonalarining va biotexnologik sanoatning mikroflorasiga ta’sir etishi mumkin, shuning uchun antibiotiklarni ishlab chiqarishda albatta GMP talablariga kat’iy rioya etiladi.