O’quv materiallar

BIOTEXNOLOGIK ISHLAB CHIQARISHNI TAKOMILLASHTIRISH USULLARI
1.Biosintez jarayonini takomillashtirish natijasida energiyani sarflanishi, tashqi muhit gazararli chiqindilarni chiqishi kamayadi. Bu o‘z navbatida produtsentni tanlash orqali amalga oshiriladi.
2. Noyob ozuqa muhitlarini noyob bo‘lmagan muhitlarga almashtirish, hamda noyob bo‘lmagan reaktivlarni qo‘llash (kit moyi ko‘pikni yo‘qotuvchi vosita sifatida qo‘llaniladi, biroq u noyob vosita sanaladi, chunki kitlarni ovlash taqiqlanganligi uchun ularni o‘rniga sintetik ko‘pik yo‘qotuvchilar qo‘llaniladi).
3. Immobillangan bioob’ektlar bilan ishlash.
4. Ajratish va tozalash usullarini takomillashtirish; qo‘llaniladigan organi kerituvchilarni miqdorini kamaytirish va membrane texnologiyasini kiritish; GMP qoidalariga rioya etish.
Engi deal ishlab chiqarish – bu chiqindisiz sanoatdir, biroq buni amalga oshirish imkoni yo‘qdir. Faqatgina kam chiqindili texnologiyani qo‘llash maqsadga muvofiqdir.
FARMATSEVTIK SANOATNING BIOTEXNOLOGIK JIXATLARI
Biotexnologik sanoat ilmiy jixatdan chuqur va yuqori samarali ishlab chiqarishdir. U sanoat chiqindilarni miqdorini kamaytirish imkonini beradi.
Bunda tabiiy resurslar kam sarflanadi va jarayonining uzi kam energiya talab etadi.
Energiya sarfi umumiy sanoat energiya sarfidan 0,6-1% ni tashkil etadi, suv sarfi 0,01% ni tashkil etadi.


OZIQ −OVQAT VA QISHLOQ HO‘JALIGI CHIQINDILARI

Fermentatsiya uchun xom ashyo sifatida biotexnologik jarayonlarda eng keng qo‘llanadigan chiqindilar turi bu melassa (qora patoka) va sut zardobidir.

Melassa shakarni qayta ishlashda hosil bo‘ladigan ikkilamchi mahsulot bo‘lib, tarkibi 50% gacha shakarlardan iboratdir. Melassa antibiotiklarni, organik kislotalarni, non sanoati uchun achitqilar ishlab chiqarishda fermentatsion jarayonda ozuqa substrati sifatida qo‘llaniladi. Toza holida hayvon ozuqalariga qo‘shimcha sifatida qo‘shiladi. Hozirda vaziyat shundayki, melassaga bo‘lgan extiyoj mavjud resurslardan ko‘ra ancha yuqoridir.
Pishloq ishlab chiqarishda hosil bo‘ladigan zardob ham, fermentatsiya uchun ozuqa substrati sifatida qo‘llaniladi.