O’quv materiallar

Joylar
Yuzaga keladigan oqibatlar
Qishloq ho‘jaligi	Tuproq erroziyasi, zichlanishi, kimyoviy birikmalar bilan ifloslanishi, gumusning kamayishi.
Suv havzalari	Kimyoviy birikmalar bilan ifloslanishi, baliq zaxiralarini kamayishi, suv flora va faunasini o‘zgarishi
Atmosfera, iqlim	Atmosferani gazlar bilan ifloslanishi, oltingugurt ikki oksidi, uglerod ikki oksidi, azot oksidi, uglerod oksidi bilan ifloslanishi, changlanish, kislotali yomg‘irlar (rn 4,5–5,7); freon ta’sirida ozon qatlamining emirilishi, UB nurlari yuqori darajadagi nurlanishi.
Biosfera	Tropik o‘rmonlarni kesib tashlanishi va suv havzalariga turli kimyoviy birikmalarni tushishi natijasida 15% tur hayvonlarini yo‘qolib ketishi.
Inson	Turli xil kasaliklar, genetik mutatsiyalar, qishloq−ho‘jaligi faoliyatidagi qiyinchiliklar.

Ushbu barcha muammolar jamiyatning ilmiy-texnik rivojlanishi natijasida yuzaga kelib, ularning echimi aynan yangi texnologiyalar orqali hal qilinishi zarurdir. Ekologiya muammosini faqatgina bitta mamlakat yoki bir nechta mamlakatlar guruxi doirasida xal etib bo‘lmaydi. Industrial rivojlangan regionlar va mamlakatlarda ishlab chiqariladigan zararli antropogen ifloslanishlar, suv va havo massasining tabiiy serkulgyasiyasi natijasi, ushbu zararli omillar Er sharining turli regionlariga, shu jumladan okean tubiga va xattoki stratosferagacha etib bormoqda.
Yirik mamlakatlarda yirik ekologik muammoni asosan qattiq va suyuq chiqindilar tashkil etadi. Har kuni har bir shahar aholisi 2-3 kg gacha turli chiqindilarni tashaydilar, shu chiqindilarning yarmi qog‘oz va qadoqlash materiallarini tashkil etadi.
So‘nggi vaqtlarda qishloq−ho‘jaligining kimyolashtirish natijasida suv havzalariga katta miqdorda pestitsidlar, gerbitsidlar, defoliantlar, antibiotiklar, dezinfeksiyalovchi vositalar, azotli va fosforli birikmalar tushmoqda.
Biotexnologiya ekologik muammolarni hal qilishda sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin, profilaktik tadbirlarni o‘tkazishga imkon beradi va artof mihitni ifloslantiruvchi oqibatlarni bartaraf etishi mumkin.
Biotexnologiya bir qator ekologik muammolarni hal etishi mumkin, bular:
− atrof muhitga tushgan maishiy va sanoat chiqindilaridan va zaxarli moddalar degradatsiyasidan himoyalashi mumkin.
− xom ashyoni butunlay yo‘qotish, kam chiqindili va chiqindisiz sanoatni yaratish imkonini beradi.