O’quv materiallar

FERMENTATSIYANI JARAYON SHAROITIGA KO‘RA TURLARI
Aerob kultivatsiyalash – muhit aeratsiyasi – aerob mikroorganizm produtsentlar qo‘llaniladigan mikrobiologik jarayonlarning ajralmas sharti hisoblanadi.

• 
  Aerob mikroorganizmlarning molekulyar kislorodga bo‘lgan ehtiyoji, mikroorganizmlarning faol o‘sishidan, fiziologik hususiyatlaridan va oksidlanuvchi uglerod manbasiga bog‘liq bo‘ladi. 1kg zamburug‘ biomassasini sintezlash uchun, masalan 0,74 – 2,6 kg molekulyar kislorod kerak bo‘ladi. Uglerod manbasidan qat’iy nazar, substrat faol o‘zlashtirilganda produtsent 0,83-4,0 mg kislorodni 1 l muhitda 1 minutda assimilyasiya qiladi.
  
• 
  Muhitda kislorodni eruvchanligi nisbatan past bo‘lib, haroratga, bosimga va erigan, emulsiyalangan va dispersiyalangan komponentlar konsentratsiyasiga bog‘liq bo‘ladi. Muhitdagi kislorod zapasi aerob produtsentlarni 0.5-2 daqiqa davomida xayotchanligini saqlab qolishni ta’minlaydi.
  
• 
  Anaerob jarayonlarda mikroorganizmlarning biologik oksidlanishi kislorod ishtirokisiz amalga oshib, substratli fosforlanish orqali amalga oshadi.
  
• 
  Anaerob jarayonlarga moy kislotali va metan hosil bo‘lishi bilan boradigan jarayonlar kiradi.
  
• 
  Anaerob sharoitlar sanoatda apparaturani to‘liq germetizatsiyalash orqali ta’minlanadi va muhitga inert gazlar, shu qatorda gazsimon maxsulotlar kiritiladi. Muhit aeratsiyasining shartmasligi anaerob fermentatsiya jarayonida fermenter konstruksiyasini bir muncha soddalashtiradi va jarayonni boshqarilishini osonlashtiradi.
  
• 
  Mezofil bakteriyalar: 25-45 ⁰S
  
• 
  Termofil bakteriyalar: 45-65 ⁰S
  
• 
  Suyuq va qattiqozuqa muhitlari, gaz fazali muhitlar
  

Qattiq fazali jarayonlar suyuq muhitlarda kechadigan jarayonlardan bir muncha ustunliklarga ega bo‘lib:
- ular uskuna va ekspluatatsiya uchun kam xarajat talab etadi;

• 
  Substrat xarakteri maxsulotni ajratib olishni va tazalashni engillashtiradi;
  
• 
  Substratda suv miqdorining kamligi kulturani boshqa mikroflora bilan ifloslanishini oldini oladi;
  
• 
  Qattiq fazali jarayonlarda tashqi muhitga katta miqdorda oqava suvlarni chiqmaydi.