O’quv materiallar

1,31-rasm. Uglevodlar.

Murakkab uglevodlar oddiy qandlarning (monosaxaridlar) polikondensatsiyalangan maxsuloti hisoblanadi. Oddiy uglevodlardan farqli, murakkab uglevodlar gidrolitik parchalanish jarayonida monomerlarga parchalanadi, natijada bir necha yuz va mingta monosaxaridlar molekulalalri hosil bo‘ladi.

1.32-rasm. Uglevodlarning olinishi.


Dekstranlarning olinishi
Leuconostac mesenteroides dekstranlarning produtsentlari hisoblanadi, ular saxaroza (10–30%), dekstran-«tomizg‘i», achitqi ekstrakti va mineral tuzlarni yuqori miqdorda tutgan muhitlarda yaxshi o‘sadi.
Sintezning sharoitlariga ko‘ra chiziqli yuqori molekulyar (60–80 tыs.) va shoxlangan past molekulyar dekstranlar olinadi.
Oxirgilari ko‘proq biologik faolikka egadir (plazmani o‘rnini bosuvchilar: klinik dekstran, poliglyukin, plazmodeks, xemodeks va b.q.).²⁷


Alginat olinishi
Avvallari Laminaria suv o‘tlaridan ajratib olingan.Alginat gel hosil qiluvchi, hamda rn va haroratning keng diapazonidagi psevdoplastik hususiyatlarga egadir. Qandolat va farmatsevtik sonoatda keng qo‘llaniladi.Alginat fermentlar immobilizatsiyasi uchun eng yaxshi tashuvchi, ayniqsa butun hujayralar uchun ham qulay tashuvchi hisobalanadi.
Pseudomonas aeruginosa va Azotobacter vinelandii bakteriyalari alginatga yaqin bo‘lgan polisaxaridlarning produtsentlaridir.
Bu jarayon sanoat miqyosida yo‘lga qo‘yilgandir.
Alcaligenes faecalis bakteriyalari glyukozaning polimeri bo‘lgan kurdlanni sintezlaydilar. Bu moddaning eng muhim hususiyati – termik qaytmas gellarni hosil qilishdir
Kurdlan shishishga qarshi faolikka ega bo‘lganligi uchun tibbiyotda keng qo‘llaniladi.
Kurdlanning atsetil hosilalari ultrafiltratsion yarimo‘tkazgich membranalarning asosi sifatida 200-2000 molekulyar massasga ega bo‘lgan moddalarni ajratishda qo‘llaniladi.
Bakteriyalarning fermentatsiyasi chuqur qatlamdagi davriy kulturada 80 soat davomida, 8% glyukoza tutgan muhitlarda kechadi; polisaxaridni chiqishi 40 g/l ni tashkil etadi.Saxarozani manbai qand lavlagisi va shakar qamish hisoblanadi.