O’quv materiallar

NAZORAT UCHUN SAVOLLAR
1.Oqsillarning hususiyati va tuzilishi haqida tushuncha bering.
2. Oqsillar tuzilish darajalarini yozib ko‘rsating.
3. Oqsillarni organizmdagi roli haqida gapiring.
4. Oqsil tutuvchi manbalari va ulaning turlarini sanab o‘ting.
5. Oqsil sintezlash usullari.
6. Oqsil ishlab chiqarilishi o‘ziga xos hususiyatlari.
7. Oqsil olinishining yangi usullarining o‘ziga xos jixatlari va boshqa usullardan farqi 8. YUqori energetik substratlardagi bir xujayrali oqsil olinishi jarayonini bayon etin.
9. Chiqindilardagi bir xujayrali oqsil olinishi va manbalari.
10. Qishloq xo‘jaligi maxsulotlaridan bir xujayrali oqsillarni olinishi.
11. Suv o‘tlaridan olinadigan bir xujayrali oqsil.
12. Bir xujayrali oqsilni qo‘llashni iqtisodiy jihatlarini gapirib o‘ting.


17-MA’RUZA
GORMONLAR. UMUMIY KLASSIFIKATSIYASI. GORMON DORI PREPARATLARING ASOSIY TURLARI VA QO‘LLANILISHI.GORMON DORI PREPARATLARINING OLINISH TEXNOLOGIYASI.


Ma’ruza rejasi
1. Gormonlar. Umumiy klassifikatsiyasi.
1.1. Gormolar. Umumiy ma’lumotlar.
1.2. Gormonlar klassifikatsiyasi.
2. Gormonal preparatlarning asosiy sinflari va ularning qo‘llanishi.
2.1. Kimyoviy strukturasi bo‘yicha klassifikatsiyasi.
2.2. Olish manbasiga ko‘ra klassifikatsiyasi (ajratish organi).
2.3. Preparatlarning ta’sir mexanizmi.
3. Gormonal preparatlarning olinish texnologiyasi.
3.1. Organopreparatlarning olinish texnologiyasi.
3.2. Gormonlar olinishining xususiy texnologiyasi.
3.2.1. Insulin olinishi.
3.2.2. Odam o‘sish gormoni (somatotropin).
3.2.3. Interferon olinishi.

Tayanch iboralar: Biotexnologiya, biologik faol moddalar, gormonlar.

Gormonlar. Umumiy klassifikatsiyasi.
Gormonlar (qadimgi yunonchadan – qo‘zg‘ataman) –organik tabiatli biologik faol moddalar bo‘lib, ichki sekretsiya bezlarining mahsus hujayralarida ishlab chiqariladi, bevosita qonga tushib moddalar almashinuvi va fiziologik funksiyalarga ta’sir etib boshqaruv vazifasini bajaradi.
YAqin vaqtlargacha gormonlarni ishlab chiqarishiga endokrin tizimiga birlashgan endokrin bezlar yoki ichki sekretsiya bezlari javobgar deb hisoblanardi.
«Gormon» iborasi birinchi bo‘lib ingliz fiziologlari U. Beyliss va E. Starlinglarning 1905 yilda chop etilgan ilmiy ishlarida qo‘llanilgan .
Tadqiqotchilar bu iborani uch yil avval aniqlashgan sekretin gormonini o‘rganish vaqtida kiritdilar. Bu gormon o‘n ikki barmoqli ichak tomonidan ishlab chiqarilib, ba’zi bir ovqat hazm qiluvchi suyuqliklarni ajralib chiqish intensivligiga javob beradi. Barcha gormonlar qonga kelib tushadi va organizmga kompleks ta’sirni ko‘rsatadi. Bu moddalarning o‘ziga hos jihati shundaki, ular mikroskopik konsentratsiyalarda ishlab chiqariladi.SHunga qaramasdan, bu ularni funksiyalari bajarishga to‘sqinlik qilmaydi. Ichki sekretsiya bezlari tomonidan ishlab chiqariladigan 100 yaqin modda ma’lum bo‘lib, ular gormonal va boshqaruvchilik faolligiga egadirlar.